Voorzitter,
Voor ons ligt de laatste begroting van deze periode. Het zijn de laatste maanden richting 16 maart 2022, wanneer we het feest der democratie gaan vieren in het stemhokje. Maar voordat we de komende maanden alle debatten en Haarlemse deuren afgaan, verwachten al die Haarlemmers nog iets van óns, van raad en het college namelijk dat we deze stad besturen en een begroting gaan vaststellen.

Kabinet

Den Haag is niet bepaald een goed voorbeeld:- we wachten inmiddels 237 dagen op een nieuw kabinet. En zo worden alle gemeenten en daarmee haar inwoners opgescheept met grote onzekerheden. Wat gebeurt er met de herijking van het gemeentefonds? Komt er structureel meer geld voor jeugd en wmo? Stoppen we met het abonnementstarief voor WMO ? Komt er structureel meer geld om de klimaatcrisis lokaal te lijf te gaan? Het zijn allemaal vragen die nú beantwoord dienen te worden, maar in Den Haag hebben ze die antwoorden nog niet- daar is een nieuw kabinet voor nodig.

Corona.

Dit jaar was het jaar van hoop. Hoop op minder coronaregels en hoop op meer vrijheden. Hoop dat de vaccinaties onze samenleving weer enigszins zouden normaliseren, dat het aantal besmettingen niet langer zouden leiden tot grote druk in de ziekenhuizen  Het leek even de goede kant op te gaan maar inmiddels zien we weer razendsnel oplopende besmettingscijfers. Nieuwe maatregelen maakte dat wij als raad ook gepuzzeld hebben op de invulling van deze begrotingsbehandeling . Een trage kabinetsformatie helpt ook hier niet: het wordt tijd voor duidelijkheid. Ook de Haarlemmers en zeker de Haarlemse ondernemers snakken naar deze duidelijkheid.

Extra investeringen

Het is onder deze omstandigheden dat dit college deze begroting heeft samengesteld. Bij de kadernota in juli is besloten structurele financiële afwegingen door te schuiven. Door incidenteel geld voor jeugdzorg is er nu dit én komend jaar meer ruimte gekomen, maar die is er niet meer 2023 en verder. Daarbij is de schuld van Haarlem veel lager dan verwacht aan het begin van deze periode in 2018. Dat lijkt goed nieuws maar GroenLinks wil juist investeren om onze stad gezonder te maken en toekomst bestendig, - investeren in de toekomst is minstens zo belangrijk als een gezond huishoudboekje op korte termijn. Het college stelt extra investeringen voor. 97 miljoen in totaal. Heel veel geld waarmee we echt stappen kunnen gaan zetten om bijvoorbeeld onze mobiliteit te verbeteren. Door te investeren in knooppunt Haarlem Nieuw-Zuid en de OV verbindingen naar Amsterdam en werklocaties rond Haarlem. Inmiddels is er geld vanuit het Rijk toegezegd voor ontwikkelzones Europaweg en Zuidwest en kijken we reikhalzend uit naar mogelijk extra geld voor Oostpoort.
Een van de grootste problemen momenteel is de wooncrisis:- Vanaf 1 januari zorgen we er met een opkoopbescherming voor dat huizen verkocht worden aan starters en niet beleggers.   
Ook is er extra geld beschikbaar om lopende projecten verder te verduurzamen. Hier zijn we blij mee. Wel verwachten we dat u pro actief lopende projecten gaat nalopen voor mogelijke duurzaamheidskansen. En college hoe gaat u bij deze extra investeringen de Haarlemse ondernemers betrekken?

Moties en amendementen

GroenLinks wil graag aan de slag met het NME-kantoor. Samen met extra geld voor het duurzaamheidsloket kan de Kweektuin ons duurzaamheidscentrum worden. Vandaar amendement 34 NME-kantoor verduurzaamd samen met PvdA, CDA en CU. Bij de kadernota is de motie ‘de groene singel kleurt groen’ aangenomen, voor het vergroenen van de Oostersingelgracht. Om dit project in het IP op te nemen dienen we amendement Oostersingelgracht samen met D66 in. Ook ons water wil GroenLinks schoner krijgen. Verschillende Haarlemmers hebben het initiatief genomen wekelijks zwerfafval uit het water te halen, bijvoorbeeld met een luchtbellensysteem. Goede initiatieven vanuit de stad die ondersteund door de gemeente dienen te worden, bijvoorbeeld via het initiatieven café.
De cultuur in het stadhuis is aan het veranderen, in elke beslissing die we hier als gemeente Haarlem maken dient nu duurzaamheid te worden meegenomen. We dienen motie 7 in die vraagt om het verbannen van reclames in abri’s voor fossiele producten en vlees uit de intensieve veehouderij. We hebben een aantal jaren geleden in Haarlem de klimaatcrisis uitgeroepen. Om dan aan de andere kant opbrengsten te genereren uit reclames voor producten die bijdragen aan de klimaatopwarming is tegenstrijdig. Het is als pleiten voor het stoppen met roken terwijl je een sigaret aanbiedt. Dat is niet zuiver.

Duurzaam

Duurzaam doen, duurzaam groen. De coalitie zet in op het vergroenen van de openbare ruimte, versterking van de hoofdbomenstructuur, het beschermen en verbeteren van de parken en landschappen en de aanplant van extra bomen. En die ambitie heeft deze coalitie voor een groot deel gerealiseerd. Deskundigheid van bomen is belangrijk. College, hebben we op dit moment genoeg deskundigheid rond bomen in huis?

Jeugdhulp

GroenLinks heeft zich hard gemaakt voor een knip in de percelen in de aanbesteding van de jeugdhulp. Die knip is er gekomen : - dat betekent dat de aanbieders van enkelvoudige jeugdhulp zelfstandig kunnen blijven werken en dat komt de client ten goede. Maar we zijn er nog lang niet: de jeugdhulp blijft een zorgenkindje en wij zullen ook na het afsluiten van de contracten met de aanbieders scherp blijven op de uitvoering van de jeugdhulp. Er is weliswaar extra geld vanuit het Rijk gekomen voor jeugdhulp maar het probleem is niet alleen financieel. Iedereen staat nu aan de lat om kinderen zich zo veilig en compleet mogelijk te laten ontwikkelen: wij als gemeente, het Rijk, de aanbieders en ook de gezinnen zelf. Een goede samenwerking met hetzelfde doel is hierbij het allerbelangrijkste.

Menselijke maat

We hebben gezien wat de toeslagenaffaire teweeg heeft gebracht, ook voor veel Haarlemmers. Dit is wat er gebeurt wanneer we kille algoritmes loslaten op mensenzaken. Maar ieder mens is anders, de problemen maar ook de veerkracht en weerbaarheid is bij iedereen anders. Wij blijven dan ook pleiten voor de menselijke maat  - alleen door de mens/client/bewoner voortdurend centraal te stellen in het beleid kunnen we hen recht doen.
De gevolgen van hogere energieprijzen heeft invloed op veel Haarlemmers, we spreken al van energiearmoede (het rijk zal dit compenseren).

Minimabeleid

Er bestaat een taboe rondom menstruatiearmoede. Dat betekent dat 1 op 10 vrouwen financieel niet in staat is om menstruatieproducten te kopen. Dit leidt tot schaamte en een belemmering om deel te nemen aan het gewone leven. Daarom dienen wij motie 21 in " menstruatieproducten horen ook in het minimabeleid".
In Tilburg mag het: bijstand ontvangen en samenwonen. Bijstandsgerechtigden mogen een halfjaar samenwonen zonder dat het invloed heeft op hun uitkering. Ook voor jongeren die 21 zijn geworden wordt een uitzondering gemaakt. College, klopt het dat ook u hier welwillend tegenover staat?

Kunst cultuur en uitgaansleven

GroenLinks vindt het ontzettend belangrijk dat je je als jongere kunt ontwikkelen en kunt ontdekken wie je bent en wat je wil doen. Daarom vinden we de ontwikkeling van het popcentrum en discussies rond verruiming van horeca openingstijden belangrijk. Dit college draagt culturele broedplaatsen een warm hart toe. Het college geeft aan vaker ons vastgoed maatschappelijk in te willen zetten. Hoe gaat u dit voor elkaar krijgen? Er zijn genoeg kunstenaars, makers, amateurs en jongeren die zitten te springen om een locatie.

Lagere schuld

Tot slot komt ik terug op de lagere schuld. Een belangrijke oorzaak hiervan is dat te weinig investeringen daadwerkelijk worden gerealiseerd. GroenLinks heeft bij de kadernota om een plan van aanpak gevraagd. Het college heeft nu een eerste analyse gemaakt hoe investeringen versneld kunnen worden. U geeft aan richting kadernota 2023 met oplossingsrichtingen te komen. College, zijn er niet oplossingen te bedenken die u direct kun inzetten? Ga hier direct mee aan de slag en neem de raad hierin mee.