“We leven in een verwarrende wereld waarin veranderingen elkaar in een rap tempo opvolgen. Het formuleren van oplossingen voor problemen van deze tijd is er daarmee niet gemakkelijker op geworden.”
Dit zijn de allereerste zinnen in het allereerste verkiezingsprogramma van GroenLinks, net na de val van de muur en het einde van de koude oorlog. GroenLinks staat voor een duurzame, eerlijke en inclusieve samenleving. Keuzes die we toen maakten, maken we lokaal nog steeds. Ook al verandert de wereld, onze waarden blijven hetzelfde. In onze samenleving, daar investeer je in. Voor nu, en voor de klimaatcrisis die op ons afkomt.
De kleur van de voorkant van de bestuursrapportage 2020 beschrijft goed dit jaar: ‘beige’. 2020 is ontzettend beige. Een kleur die je het liefst wil vergeten. Tijdens de bespreking van de kaderbrief en voortgangsrapportage sprak GroenLinks over de grote onzekerheid voor Haarlemmers. Komt er een tweede golf? Behoud ik mijn baan? Blijven regelingen vanuit het rijk ter ondersteuning? We moeten helaas constateren dat die onzekerheid niet is afgenomen. En het besef daalt steeds meer in onze huiskamers dat we voorlopig nog wel in deze crisis zitten. Tijdens de lockdown in maart was er een soort van gezamenlijkheid. De schouders eronder, dit gaan we samen fixen. We klappen voor de zorg, we ondernemen thuis dingen, we’re in this together. De druk op de samenleving is nu, tijdens de tweede lockdown vergroot. Toenemende agressie naar zorgmedewerkers. Bedreigingen richting politici. De polarisatie lijkt toe te nemen. Maandenlang thuiswerken begint bij mensen hun tol te eisen. ZZP’ers die aan hun laatste potjes bezig te zijn. Er lijkt soms een deken van cynisme over Nederland te liggen.
Het is in deze omstandigheid dat dit college deze begroting heeft samengesteld. In Den Haag hebben ze het begrepen. Van links tot rechts roept elke partij om te investeren investeren investeren. Door anticyclisch beleid, investerend de crisis uit. En dat doet dit college. Naast de investeringen die al op de plank lagen, wordt er nog 53 miljoen extra geïnvesteerd. In onze scholen. In ons vastgoed. In openbare ruimte. Daarbij staat voor GroenLinks verduurzamen en vergroenen centraal. Daarom dienen we de motie … in. College, het midden- en kleinbedrijf van Haarlem is onze banenmotor. Hoe zorgt u ervoor dat deze investeringen voornamelijk in onze lokale economie belanden? Het college stelt verder voor om de deelname aan MRA invest door te zetten en dat juichen we toe. Zo investeren we regionaal in de energietransitie en circulaire economie. Over regionaal samenwerken gesproken, GroenLinks is zeer enthousiast over de stappen die worden gezet rond ons OV. Het nieuwe stationsplein en de ontwikkeling van knooppunt Haarlem nieuw Zuid bieden enorme kansen.
Onze cultuur in het stadhuis is langzaam veranderd, in elke beslissing die we hier als gemeente Haarlem maken dient duurzaamheid te worden meegenomen. We zijn niet voor niks vorige maand Europees kampioen duurzaam aanbesteden geworden. Het is geen hobby meer. Het is pure noodzaak geworden en steeds meer mensen zien in dat de enige manier om de klimaatcrisis te stoppen is om nu duurzaam te doen. We geven input voor duurzaamheidsindicatoren, geven duidelijke kaders mee aan de bouw en zoeken naar mogelijkheden om deze te verplichten. Zoals vorige raad aangekondigd, heeft GroenLinks een initiatiefvoorstel over zonnepanelen in voorbereiding samen met D66. In de risicoparagraaf worden nauwelijks risico’s rond de klimaatcrisis genoemd. College, wordt het niet tijd om ook deze risico’s in deze paragraaf op te nemen?
De gemeente zet goed en groot in op de impulsregelingen. We hopen dan ook dat we in aanmerking komen voor gelden uit deze regeling om de bouwplannen van Zuid/west en Oostpoort te kunnen realiseren, na het succes rond de Europaweg.
Het beleid op het gebied van aanplant en kappen van bomen in Haarlem verdient nog veel meer aandacht. De waarde van de bestaande bomen in Haarlem lijkt nog niet altijd goed te worden gezien. We lezen in de begroting dat het doel is om 2500 bomen extra bij te planten volgend jaar. College, hoe gaat u dit doel halen? Nog te vaak en te makkelijk lijken er kapvergunningen af te worden gegeven, zeker bij stedelijke ontwikkelingen. Aanvragen lijken te snel te worden afgegeven. We wachten met spanning de nieuwe bomenverordening af en de uitvoering van motie bescherm waardg en opstand ons hout, aangenomen in juni van dit jaar. GroenLinks ziet graag dat bij stedelijke ontwikkelingen, uitgegaan wordt van het al aanwezige groen. In 2019 bij de kadernota is de motie Oh oh Haarlem, mooie natuurinclusieve stad achter de duinen aangenomen, om natuurinclusief bouwen te verankeren in onze organisatie. College, hoe staat het met de uitvoering van deze motie?
Haarlem is een sociale stad. Daar willen wij niet aan tornen, ook niet, of misschien wel JUIST niet, wanneer zich een crisis aandient zoals nu. Juist wanneer meer Haarlemmers dan ook zich bedreigd voelen in hun bestaanszekerheid of hun baan zijn kwijtgeraakt is het zaak om extra alert te zijn en het sociale stelsel, dat is gebouwd op solidariteit, zo goed mogelijk te borgen. We zijn dan ook blij met de extra gelden die door het college worden gereserveerd voor minima. Samen met SP en PvdA dienen we motie 20, oproep verhoging minimumloon in.
We werken binnen de Jeugd en WMO inmiddels met budgetplafonds. Een maatregel die in het beste geval leidt tot een kostenbesparing waarbij ook de aanbieders zelf een verantwoordelijkheid hebben tot het beheersen van de kosten. We hebben bij de voortgangsrapportage onze zorg uitgesproken over het ontstaan of oplopen van wachtlijsten. Deze zorg is niet weggenomen.
Vorige week zijn aanvullende maatregelen besproken in de cie samenleving. Ik heb van mevrouw Klazes begrepen dat het een levendige discussie was. Het college stelt onder maatregel 9 voor de ‘wachtlijsten te accepteren’. Hoewel we er van overtuigd zijn dat het college er alles aan zal doen de wachtlijsten niet op te laten lopen staat deze maatregel toch zwart op wit in de begroting die wij straks als het goed is gaan vaststellen. Wij zien deze maatregel als een soort disclaimer naar de toekomst. Dat willen we niet. Wij stellen per amendement dan ook voor deze maatregel te schrappen. En ons zonder voorbehoud in te zetten voor tijdige zorg voor hen die dat nodig hebben.
Dan maatregel 25 onder het kopje WMO: die maatregel stelt voor om het tarief voor de regiorijder te verhogen en daarmee de koppeling met de tarieven voor het reguliere OV los te laten. Dit druist voor ons in tegen het gelijkheidsbeginsel. Iemand met een beperking zou onder geen beding meer moeten betalen om van A naar B te komen dan een ander. Zeker in het licht van ons streven naar zelfredzaamheid is dit een hele ongelukkige en onrechtvaardige maatregel. De besparing van 40.000 euro die het op zou leveren, weegt wat ons betreft geenszins op tegen de benadeling van een kwetsbare groep Haarlemmers. Wij zullen dan ook een amendement indienen om deze maatregel te schrappen.
Het college stelt verder voor om handhavingscapaciteit te beperken. We horen graag waarom deze keuze is gemaakt.
Haarlem is een cultuurstad. In tientallen jaren is er een fijnmazig cultureel netwerk opgebouwd van kleine makers, culturele broedplaatsen, ontmoetingsplekken, debatcentra en natuurlijk onze grote podia. Haarlem staat daarnaast bekend om zijn geweldige restaurants, cafés en hotels. Beiden profiteren van en versterken elkaar. Het gaat ons aan het hart dat weer veel kleine ondernemers worden getroffen door een algemene sluiting. College, hoe zijn de contacten en wat kunt u voor deze ondernemers betekenen? Veel horecaondernemers zitten met de zorg om hun personeel tijdelijk naar ander werk te begeleiden. College, hoe gaat u hiermee om? Onze podia hebben het zwaar. Op een voorstelling van 30 man kan niemand quitte draaien. College, zit u er bovenop en schakelt u de raad direct in als de situatie daarom vraagt? Dit college draagt culturele broedplaatsen een warm hart toe. U geeft aan dat u vaker ons vastgoed maatschappelijk wilt gaan inzetten. Hoe gaat u dit voor elkaar krijgen? Er zijn genoeg kunstenaars, makers, jongeren die zitten te springen om een locatie.
Het college vraagt om richting bij het verder differentiëren van de afvalstoffenheffing. Bij de kaderbriefbespreking heeft GroenLinks aangegeven eerst hier een goede discussie over te willen voeren in de commissies en te willen betrekken bij SPA. Aangezien deze discussie nog niet is gevoerd dienen we het amendement uitstel is geen afstel samen met oa CDA in, om hier nog even mee te wachten.
Tot zover mijn eerste termijn.