We leven in een participatiesamenleving. Dat betekent verplichtingen en eigen verantwoordelijkheid. Maar dat betekent tegenwoordig ook: burgers die het heft in eigen hand nemen!

Het burgerinitiatief grijpt om zich heen. Haarlem is de laatste jaren beslist een koploper geworden op het gebied van burgerparticipatie. In 2010 -de Groene Mug bestond toen al enige tijd- is op enig moment een werkgroep opgericht, wat uiteindelijk, onder de bezielende leiding van Margreet van der Woude, beleidsmedewerker bij de gemeente Haarlem, is uitgemond in de ontwikkeling van de Energieke Stad.

Basisgedachte daarbij is dat plannen niet (alleen meer) vanachter het bureau worden gemaakt, maar in samenspraak met bewoners. De gemeente heeft de afgelopen jaren geld en ruimte gekregen om burgerinitiatieven te ondersteunen op het gebied van duurzaamheid. Bij bewoners zit veel expertise en kennis.

De Energieke Stad is een methode die betrekking heeft op groepsprocessen bij burger- en wijkinitiatieven, en op duurzame samenwerking. Het is een organisch proces van zelforganisatie, waarbij men kennis deelt en van elkaar leert, doelen bijgesteld kunnen worden. Het is gebaseerd op individuele kracht, op vertrouwen en inspiratie.

Inmiddels is de experimenteerfase voorbij.



Uit het verkiezingsprogramma van GroenLinks:

Goed voorbeeld doet goed volgen

In Haarlem zijn al goede voorbeelden van initiatieven van onderop. Denk daarbij aan Duurzame Energie Ramplaan, het Garenkokerskwartier, Repair Café, Platform Haarlem Groener en Bewonersbedrijf Leidsebuurt. De mensen achter deze initiatieven hebben een schat aan kennis en ervaring. Wij willen die expertise ontsluiten zodat navolgers gemakkelijker aan de slag kunnen.

Voor een inbedding en uitbreiding van de sociale en duurzame initiatieven is het goed om wijkcentra of scholen te betrekken. Zo krijg je multifunctionele wijkcentra die een ontmoetingsplek zijn, een wijkzorgfunctie hebben en uiteindelijk ook gaan opereren als broedplek voor duurzame wijkinitiatieven.

Wij willen:

  • ruimte voor bewonersinitiatieven waarbij de gemeente welwillend of stimulerend optreedt
  • een website waarop alle sociale, duurzame en groene initiatieven overzichtelijk bij elkaar staan
  • kennis en ervaring bundelen en laagdrempelig aanbieden

...

De gemeente moet hiervoor nauw blijven samenwerken met woningbouwcorporaties, ondernemersverenigingen en lokale initiatieven.

Een voorbeeld uit de recente praktijk. De GroenLinks fractie sprak met Dennis en Victor van DeDakkas, een initiatief om groen, eten en drinken en cultuur te realiseren op het dak van de Kampgarage. Zij vertelden dat het ambtelijk apparaat van de gemeente voor hen een ‘black box’ is. Zij waren blij dat ze als burgerinitiatief een contactambtenaar kregen waar ze met vragen terecht konden, die zaken voor hen uitzocht, tips gaf en die andere ambtenaren informeerde over hun plan. (www.dedakkas.nl)

Wijkinitiatieven moeten als volwaardige partners worden gezien, de gemeente is stimulerend en faciliterend. Beleidsdoelen en wijkbelangen worden één. In het Coalitieprogramma 2014-2018 van Haarlem wordt het zo gezegd:

Besturen en meesturen

Het combineren van algemeen belang en deelbelangen vraagt een stadsbestuur dat zich meedenkend en meewerkend opstelt. Samen met initiatiefnemers maken we graag afspraken over gemeenschappelijke doelen, uitvoering, regels en handhaving. Dat doen we op het gebied van zorg voor elkaar, groen in de wijk, energievraagstukken of toezicht.

Informatie over de Energieke Stad en de verschillende duurzame burgerinitiatieven van de laatste jaren is te vinden bij de Groene Mug (www.degroenemug.nl). Het is ook de plek waar je je kunt melden met een nieuw idee.

 

Bas van der Steeg