De rode loper en het achterkamertje in de politiek.

Hoe serieus wil je als volksvertegenwoordiging genomen worden? En hoe serieus neem je als volkvertegenwoordiger de burger? Heel serieus, zou je denken. Afgelopen week is echter op een zondagmiddag, buiten de openbaarheid en dus volledig oncontroleerbaar, door de coalitiepartijen PvdA, Sp en VVD een besluit genomen over een onderwerp dat veel mensen in de stad en in de Haarlemse gemeenteraad dik een jaar bezig heeft gehouden.

Het achterkamertje is in ere hersteld in de Haarlemse politiek. Waar tijdens de verkiezingen volop wordt gerept over transparantie en openheid, blijken in de praktijk, dualisme ten spijt, de banden van de coalitie behoorlijk dwingend te zijn.

Wel of geen volledig auto- en busvrije voetgangers- en fietsersstraat op de Kruisweg bij het Stationsplein, als onderdeel van de zogenoemde Rode Loper door de binnenstad. Die vraag hield ruim een jaar de meningen verdeeld.
De voorstanders wilden een straat voor uitsluitend fietsers en voetgangers, zodat de gemeente haar ambities met de Rode Loper waar kon maken: het aantrekkelijker maken van de Kruisweg als entree van de binnenstad en het promoten van het fietsverkeer om serieus werk te maken van het streven het centrum van de stad autoluw te krijgen.
Tegenstanders wezen op de nadelen van deze keuze: de bussen die nu op de Kruisweg rijden zouden moeten verhuizen naar de Jansweg, zodat de bewoners daar te maken krijgen met een toename van het busverkeer wat bovendien in twee richtigen zou gaan rijden.

Het leverde lange, pittige discussies op tussen de verschillende gemeenteraadsfracties. PvdA, CDA en Partij Spaarnestad kozen de kant van de bewoners van de Jansweg, en vonden dat de bus gast moest worden op de fietsstraat. SP, GroenLinks, D66, de Actiepartij en de Christenunie kozen voor het algemeen belang van fietser en voetganger en een mooie entree voor de binnenstad. Zij werden daarin bovendien gesterkt door busmaatschappij Connexxion, de afdeling verkeer van de politie, Fietsersbond, reizigersorganisatie Rover en het op het gebied van infrastructuur gerenommeerde bureau Movares, die het er unaniem over eens waren dat een busvrije Rode Loper verreweg het veiligst is voor fietsers en voetgangers. De VVD nam in dit geheel een aparte positie in en wilde de auto veel nadrukkelijker de ruimte geven. En zo ontstond een patstelling, waarbij voor geen van de varianten een politieke meerderheid was te vinden.

Normaal gesproken proberen voor- en tegenstanders elkaar in zo’n geval in alle openbaarheid met argumenten over de streep te trekken. Uiteindelijk maakt elke volksvertegenwoordiger vervolgens zijn eigen afweging. Dát is immers democratie. Dat de SP begin deze week bekend maakte zijn standpunt over de Rode Loper te herzien is dan ook jammer, maar op zich legitiem. Ware het niet, dat deze ommezwaai de uitkomst is van besloten overleg tussen de fractievoorzitters van de coalitiepartijen. In de achterkamertjes, buiten het publiekelijk te volgen debat.

En dus is het voor een ieder die niet in het achterkamertje zat, volstrekt onduidelijk welke afwegingen er gemaakt zijn en waarom de SP uiteindelijk van mening is veranderd. Het heeft er alle schijn van dat uiteindelijk politieke belangen de doorslag hebben gegeven. De uitkomst mag dan misschien het beste zijn voor de coalitie, het is niet noodzakelijkerwijs het beste voor de stad. En dat is, voor een onderwerp wat zo veel mensen aangaat en tot zo veel discussie heeft geleid, onverteerbaar.

Als het aan de PvdA en SP ligt, wordt hetgeen nu besloten is niet meer toegelicht op de plek waar dat zou moeten gebeuren: in een gemeenteraadscommissie, ter voorbereiding op de behandeling in de gehele gemeenteraad. Zij geven er voorkeur aan hun standpunt als voldongen feit in de raadsvergadering van 12 februari te presenteren. Met het verzoek of de voorzitter de zaak vervolgens maar even vlug wil afhameren want ach, de uitkomst staat immers toch al vast. Het debat in de gemeenteraad is nog slechts een formaliteit. Een poppenkastvoorstelling. Als je als volksvertegenwoordiger je burger zo weinig serieus neemt, hoef je andersom ook niet veel meer te verwachten.