Bio(logisch)lunchen

Bio(logisch)lunchen

Ecologische catering in Haarlem

Fractie Groenlinks Haarlem

Haarlem mei 2005 
Initiatief voorstel

Aan de raadsleden van Haarlem,

Inleiding

Steeds meer consumenten en topkoks van bekende restaurants kiezen voor biologische producten, omdat deze beter smaken en van betere kwaliteit zijn. Ook de berichtgeving omtrent varkenspest, de gekke koeien ziekte BSE, genetische manipulatie en antibiotica in vlees zet steeds meer mensen aan het denken. Door deze trieste berichten en beelden, werd voor iedereen zichtbaar in wat voor een omstandigheden de dieren in de bio-industrie leven en welke gevolgen dat met zich meebrengt voor dierenwelzijn en volksgezondheid.

 

 


Tegemoet komen aan de vraag naar maatschappelijk verantwoord geproduceerde dier- en milieuvriendelijke voeding is dan ook voor organisaties steeds meer een uitdaging. De overheid dient een voorbeeld te stellen en daarom stelt Groenlinks Haarlem voor om de bedrijfskantines van de diverse locaties van de gemeente en in haar overige diensten voor de verzorging van de inwendige mens over te schakelen naar ecologische catering.

 

GroenLinks stelt voor om, nu er weer nieuwe contracten moeten worden afgesloten, over te stappen naar een meer duurzame catering. Daarmee kan de gemeente Haarlem een bijdrage leveren aan een biologische en milieuvriendelijke landbouw en een natuurlijker evenwicht tussen mens, plant en dier.

 

Achtergrond informatie

 

Wat en waarom EKO?

Wettelijk gezien mogen dieren, planten of een product ervan, alleen als “biologisch” op de markt gebracht worden wanneer het afkomstig is van gecertificeerde en biologische productie. Biologische producten zijn herkenbaar aan het EKO-keurmerk. Daarom worden ze ook vaak EKO-producten genoemd. De producten bevatten geen chemische toevoegingen als kleurstoffen of conserveringsmiddelen. In de biologische landbouw worden de gewassen geteeld zonder gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen, kunstmest of genetische manipulatie. Dieren worden op het biologische boerenbedrijf met respect behandeld. Ze krijgen genoeg leefruimte, licht en lucht. Het vee wordt niet ontdaan van klauwen, hoorns, snavels, staarten of tanden en krijgen biologisch veevoer te eten. Daarnaast zijn biologische producten van uitstekende smaak en kwaliteit. Niet voor niets kiezen steeds meer topkoks voor EKO. De helft van de consumenten kent het EKO-keurmerk en een kwart koopt wel eens EKO (Bron: Centraal Bureau Levensmiddelen Consumententrends 2000.)

 

Voordelen van EKO

Het gebruik van EKO-producten kent veel voordelen:

* Dieren op biologische bedrijven hebben recht op een veel beter leven. Ze kunnen buiten lopen, zijn ruim gehuisvest en krijgen biologisch voer. Jonge dieren mogen langer bij hun moeder blijven. Bovendien wordt het vee niet preventief ingespoten met geneesmiddelen.

*Doordat ze genoeg leefruimte en een uitloop naar buiten, hebben, stro of ander materiaal tot hun beschikking hebben en normale sociale contacten met soortgenoten kunnen onderhouden, verminken ze elkaar niet door stressveroorzakende leefomstandigheden.

* Biologische producten worden geteeld zonder chemische bestrijdingsmiddelen. Er blijven dus geen gifresten achter in het milieu of op het product zelf.

* De biologische landbouw kent geen mestoverschotten. Ook wordt er geen gebruik gemaakt van kunstmest. Daardoor is er vrijwel geen vervuiling van bodem, lucht, grondwater en oppervlaktewater.

* De biologische boer houdt rekening met de natuur en de in het wild levende dieren rond zijn bedrijf, zoals bijvoorbeeld weidevogels.

* Hoewel nog niet onomstotelijk is aangetoond dat biologische producten gezonder zijn dan gangbare, is dit wel aannemelijk. Ze bevatten immers geen resten van schadelijke chemische bestrijdingsmiddelen. Dierlijke producten zijn niet verontreinigd met

groeibevorderaars of antibiotica.

* Bij de biologische productie mag geen gebruik gemaakt worden van genetisch gemanipuleerde ingrediënten, in tegenstelling tot veel gangbare bewerkte producten. De risico's van gentechnologie voor de natuur en de gezondheid zijn nog grotendeels onbekend.

* Topkoks weten het al lang: biologische producten hebben meer smaak en zijn van de beste kwaliteit. Ook de gewone consument is hier steeds meer van overtuigd.

EKO-producten

zijn niet alleen gezond voor milieu, dier en mens,

maar smaken ook veel beter.

 

Ervaring van andere overheidsinstellingen

De Haarlemse gemeente zal zeker niet de eerste overheidsinstelling zijn die overgaat tot de invoering van ecologische catering. De vereniging Milieudefensie heeft bedrijven en organisaties gevraagd naar hun ervaringen met de biologische catering. Daaronder KPN, het provinciehuis Gelderland en het ministerie van Landbouw Natuurbeheer en Visserij.

 

- Kantine provinciehuis Gelderland

De koks van het provinciehuis Gelderland zeggen dat biologische producten duidelijk beter smaken dan gangbare producten. Willem ter Voert is chef restauratieve dienst op het provinciehuis Gelderland en beschrijft de introductie van biologische producten in het restaurant: 'In 1990 werkten wij incidenteel met biologische producten. We waren erg enthousiast over deze producten en hebben samen met de afdeling milieu besloten om een milieuweek te organiseren. Daarin konden onze gasten kennismaken met biologische producten en wijzelf ervaren of werken met EKO-producten realistisch is. De week werd een groot succes, dus besloten we om zoveel mogelijk met biologische producten te blijven werken. Veel bezoekers wilden graag een kroketje blijven eten, dus was er een EKO-kroket. Nu bieden wij de volgende biologische producten aan: vlees bij de warme maaltijd, melk, karnemelk, yoghurt, chocolademelk, kaas, diepvriesgroenten, vruchtensappen, zoet broodbeleg, ei en muesli. Op verzoek wordt dit assortiment aangevuld met biologisch fruit, beleg en brood.'

- Kantine gemeentehuis Rotterdam

Een proef met bio-producten begin 2001 in de kantine van het gemeentehuis van Rotterdam bleek succesvol. Gedurende 5 maanden maakte zo’n 1000 ambtenaren kennis met Ecologische producten. Zo’n 70 procent van de ambtenaren was positief over het feit dat ze in de kantine milieuvriendelijke etenswaar kunnen bestellen. Zij gaven bovendien aan de smaak ervan goed te vinden zijn zelfs bereid er iets extra’s voor te willen betalen. De gemeenteraadsfractie van de PvdA in Rotterdam heeft in oktober 2003 voorgesteld een kwart van alle etenswaar afkomstig te laten zijn van biologische landbouwbedrijven. In Rotterdam werken in totaal 18.000 ambtenaren.

Prijsverschil

 

Biologisch geproduceerde producten zijn in de regel duurder dan gangbare producten. Die hogere kosten ontstaan doordat de teelt arbeidsintensiever is en de opbrengsten meestal iets lager. Het prijsverschil zal dalen als de biologische sector groeit en er schaalvoordelen optreden. En als de overheid stopt met het subsidiëren van vervuilende landbouw en de milieukosten bij gangbare producten (bijvoorbeeld waterzuiveringskosten) gaat doorberekenen.

EKO is duurder, maar het prijsverschil is vaak minder groot dan verwacht. Zo kost een glas biologische melk slechts een halve eurocent meer. Bovendien zal de meerprijs dalen als biologische producten meer worden aangeboden.

Er zijn biologische producten die vrijwel evenveel kosten als gangbare producten. Meestal is er een prijsverschil tussen de 10 en 30 procent. Bij vlees kan dat oplopen tot 50 procent. De biologische producten die de minste prijsverhoging met zich meebrengen, zijn de zuivel- en broodproducten. Biologische producten zijn gemiddeld 25% duurder dan gangbare producten (bron: CBL).

Ter indicatie:

tijdens de biologische week in het Provinciehuis Utrecht waren de meerkosten van de biologische producten € 1500

 

Dit voor 800 personen, gedurende 5 dagen. Dit komt dus neer op € 0,37

per persoon per lunch.

N.B. Biologische voeding is voedzamer dan gangbare voeding. De ervaring leert dat mensen met kleinere hoeveelheden toe kunnen. Hierdoor is de prijsverhoging relatief.

De gemeente heeft de intentie geuit met de bouw van het nieuwe stadskantoor duurzaam te bouwen. Voor GroenLinks is duurzaamheid niet alleen een kenmerk van het gebouw maar ook wat zich achter de muren afspeelt. De gemeente heeft een taak en voorbeeld functie en kan een voortrekkersrol vervullen als het gaat om duurzaamheid, zo ook als het gaat om gezond leven en werken.  Daar hoort ook de inwendige mens bij.

Veel EKO-producten zijn tegenwoordig dan ook direct beschikbaar in iedere hoeveelheid en kunnen zonder verdere aanpassingen worden aangevoerd. Denk daarbij bijvoorbeeld aan bulkproducten zoals kaas en melk en (Max Havelaar) koffie of thee. Over- of omschakeling is direct mogelijk.

In vergelijking met de rest van het land blijkt dat de gemeente Haarlem inmiddels achterloopt op veel andere bedrijfs- en overheidskantines. Veel bedrijven bieden in ieder geval Eko-produkten aan. Het wordt dan ook hoog tijd dat de gemeente tegemoet gaat komen aan de wensen van deze tijd!

 

Op grond van het vorenstaande stellen wij u voor het volgende besluit te nemen:

Besluit:

·         De gemeente Haarlem streeft er naar om na 2005 het gehele assortiment aan voedingsmiddelen dat via de catering wordt aangeboden te laten bestaan uit biologisch geproduceerde producten (voor zover die op dat moment beschikbaar zijn).

 

·         Het nieuwe stadskantoor en alle andere locaties waarbij diensten ten behoeve van de gemeente Haarlem worden uitgevoerd, worden voorzien van een biologische kantine of service punten.

 

·         GroenLinks Haarlem verzoekt de raad in te stemmen met dit voorstel en B & W op te dragen in de gemeente Haarlem een Eko(logische) cateringsbeleid in te voeren.

 

 

Fractie GroenLinks Haarlem

 

Ali Oass

Anita de Jong

Lukas Mulder

Marie-Thérèse Meijs

Willem Seelen