De talkshow bestond uit drie blokjes. Eerst Klimaatneutraal: leuke voornemens of serious business?
dan Klimaatverandering: hype of trendbreuk? En tenslotte Haarlem klimaatneutraal in 2030? en de politieke agenda van 2008.
1. Klimaatneutraal: leuke voornemens of serious business?
Er zijn twee gasten uitgenodigd aan tafel: Theo Elfrink, voormalig energiebeleidcoördinator gemeente Haarlem, nu werkzaam bij duurzaamheidprogramma SenterNovem en maakte zijn eigen huis klimaatneutraal en Marcel Vonk, verkoopmanager bij EvoSwich, het 1e groene datacenter van Nederland: ze werken 20% zuiniger dan de concurrentie; wereldwijd veroorzaken datacenters evenveel CO2-uitstoot als het vliegverkeer.
We stellen ze eerst de vraag naar hun persoonlijke goede voornemens voor 2008. Voor Marcel is deze blijkbaar hetzelfde als voor zijn bedrijf. Hij wil nog groener en groter groeien.
Theo wil in 2008 alles nog beter doordacht doen en dan vooral rond de voeding. Over het klimaatneutraal maken van zijn huis merkt hij op: je moet natuurlijk beginnen te kijken hoe je het totale energiegebruik kunt verminderen. De eerste stap is dan isoleren. Het is overigens heel belangrijk dat je eerst goed weet hoeveel je verbruikt en of je onder of boven het landelijk niveau zit. Een oud huis verbruikt vaak veel meer dan een nieuwbouwhuis. Maar goed eerst isoleren, zoals de muren, maar ook de ramen met HR-glas. Daarna is Theo extra maatregelen gaan nemen zoals een zonnecollector en een zonneboiler. Het leuke is dat je de meter terug kunt zien lopen als je meer opwekt dan je verbruikt. Theo heeft alles nog met subsidie kunnen doen, maar hij zou dit ook gedaan hebben als er geen subsidie was. ‘Ik ben tot voor kort energiecoördinator bij de gemeente Haarlem geweest en dan is het goed om zelf dingen thuis uit te proberen, dat geeft je in je werk een extra prikkel’.
Marcel Vonk van ICT-bedrijf EvoSwitch: we hebben gekozen voor een klimaatneutrale bedrijfsvoering. Computers gebruiken heel veel energie. EvoSwitch is een groot datacenter voor internetcommunicatie dat serverruimte verhuurt aan bedrijven. Het is in april 2007 geopend in de Waarderpolder. Datacenters staan bekend om hun hoge energiegebruik, de keerzijde van de internetrevolutie. EvoSwitch wil niet alleen het energiegebruik sterk verlagen, maar is ook het eerste klimaatneutrale datacenter in Nederland. De duurzaamheid van dit bedrijf is niet alleen gebaseerd op het milieubewustzijn van de directie, maar ook op de economische voordelen: het concept spreekt veel klanten aan die maatschappelijk verantwoord willen ondernemen. Daarnaast valt de stroomrekening veel lager uit.
Besparing op stroomgebruik wordt in de eerste plaats bereikt door het efficiënte koelsysteem. Bovenop het stroomverbruik van de servers is nog minstens zoveel energie nodig om deze apparatuur te koelen. Door gebruik te maken van de koudere buitenlucht en door de luchtstromen te scheiden is een besparing bereikt van 20% op het totale elektriciteitsverbruik.
Andere maatregelen zijn het verlagen van het ‘standby-verbruik’, zuinige lampen, bedrijfsauto’s op aardgas en automatische uitschakeling van de verlichting als er geen personen in een ruimte zijn. Het bedrijf gebruikt groene stroom en compenseert de nog overgebleven uitstoot van aardgas en diesel door middel van klimaatcompensatie. Voor elke ton CO2 wordt elders geïnvesteerd in energiebesparing of bosaanplant.
2. Klimaatverandering: hype of trendbreuk?
Derde gast schuift aan: Maurits Groen, specialist in milieucommunicatie, adviseur bij projecten en activiteiten rond klimaatverandering/ energiebesparing, innovatie en duurzaamheid. Hij heeft een milieucommunicatie bureau, hier in Haarlem, maar heeft een netwerk in heel Nederland en... daarbuiten. Want hij was de man achter de première van de film van Al Gore in Nederland. En ook de latere klimaatfilm van Leonardo di Caprio werd door hem geïntroduceerd in ons land.
Even over die beide films, wat was voor jou de belangrijkste reden om die met veel bombarie, en in het geval van Gore de maker zelf, te presenteren? Had je verwacht dat het zo'n impuls zou geven?
Maurits erkent dat hij het grote succes niet had verwacht, wel gehoopt natuurlijk. Het succes komt natuurlijk voor een deel door de persoon van Al Gore. Hij weet op een typisch Amerikaanse manier de kijker te boeien en hem met zeer veel informatie te (over)laden. Gek genoeg zijn het niet de persoonlijke eigenschappen van Al Gore, die hem deden uitgroeien tot de redder. Want zelf is hij nu niet bepaald een milieuman met zijn vele vliegreisjes, zijn auto’s en zijn huishouden.
Maurits: ‘Appels met peren, voor wie ik meer bewondering heb: Al Gore (die bepaald geen klimaatneutraal huis heeft) of voor Theo Elfrink. Je zou kunnen stellen dat elk een grote waarde heeft voor de milieuaanpak’. Al zul je er van de Theo’s stellig meer nodig hebben dan de Al Gores. Want aan de basis zal veel moeten gebeuren en daar is een concrete aanpak nodig, dus hoe pak ik mijn huis aan? (Redactie).
Een vraag aan alledrie: Waar geloven jullie meer in, een aanpak die uitgaat van problemen of een die uitgaat van oplossingen. ‘Oplossingen’, roepen ze alledrie. De burger heeft ook meer aan oplossingen, dan dat hij opgezadeld wordt met een probleem, waarvan hij ook nog zelf de veroorzaker van is.
3. Haarlem klimaatneutraal in 2030? en de politieke agenda van 2008
Maurits blijft zitten en verder schuiven aan: Anita de Jong en Tenda Hoffmans, 'Beste raadslid van het jaar 2007', beiden raadslid van GroenLinks Haarlem. We keren weer terug naar het Haarlemse: wat wil de Haarlemse politiek rond duurzaamheid? En is dat genoeg, of kan er meer gebeuren?
Eerst nog wat voornemens: Tenda: mijn voornemen is mijn e-mail bij te werken en (nieuwe) opeenhopingen te voorkomen. Anita: mijn voornemen is stoppen met roken.
Dan naar Haarlem, de ambitie van de gemeente is dat de stad Haarlem in 2030 klimaatneutraal is, dus per saldo geen CO2-uitstoot. Gezicht van die ambitie is PvdA-wethouder Maarten Divendal, hij wordt daarbij in zijn nek gehijgd door een initiatiefgroep waarin ook een aantal GroenLinksers participeren. Eind oktober is het boekje 'Op naar een duurzaam Haarlem' gepresenteerd en er is inmiddels een heuse regiegroep ingesteld. We praten over deze Haarlemse ambities met twee GroenLinks-raadsleden Anita de Jong en Tenda Hoffmans.
Over voornemens gesproken, hoe realistisch is die doelstelling van de gemeente om in 2030 klimaatneutraal te zijn?
Tenda is van mening dat die doelstelling wel degelijk te halen is, ook Maurits kan zich goed in de doelstelling vinden. Het is wel zaak dat we nu beginnen deze uit te voeren, voegt Tenda toe. Hierbij doelt ze waarschijnlijk op de discussie rond de parkeergarage onder de Nieuwe Gracht (Redactie).
Maarten Divendal, die ook in de zaal zit, is bereid kort iets te vertellen. Op zijn bekende, bijna onnavolgbare manier legt hij uit: in 2015 zal de gemeente zijn interne beleid voor het grootste deel klimaatneutraal hebben gemaakt, zoals het klimaatneutraal inkopen. Ook bij andere zaken zal de gemeente inzetten op klimaatneutraliteit.
Tenda verwacht dat iedereen, dus de gemeente, de burger en de bedrijven en organisaties de komende jaren in actie moeten komen om een klimaatneutrale stad te krijgen. Het is niet zo dat de gemeente nu tekort schiet, maar er kan natuurlijk meer gebeuren. Anita vult aan: op het gebied van bomen moeten we ervoor zorgen dat deze zoveel mogelijk behouden blijven. Ze halen CO2 uit de lucht. Hierop wordt vanuit de zaal kritisch gereageerd. Bomen zouden helemaal geen CO2 uit de lucht halen, maar tot hun dood slechts tijdelijk opslaan. Noot van de redactie: De parken, bomen en groene daken zijn ook nodig om steden klimaatbestendig te maken. Het blijkt dat zo'n 10% toename van de hoeveelheid groene ruimte in stedelijke gebieden de stedelijke temperatuur met ongeveer 4°C doet verminderen. Wetenschappers geven aan dat een beperkte toename van parken en straatbomen de voorspelde temperatuurstijgingen in onze steden kunnen compenseren.
Maurits, in hoeverre is zo'n doelstelling nou een papieren doelstelling? Heb je het gevoel dat 'de Haarlemmer' er ook maar íets van weet?
Zo’n doelstelling doet er wel zeker toe. Ook de weg er naar toe moet natuurlijk ingevuld worden. Voor de gemiddelde Haarlemmer zal dit er allemaal niet zo toe doen. Op de vraag aan de zaal wie er naar de film van Al Gore is geweest gaan behoorlijk veel vingers de lucht in, ongeveer de helft. Maar, ja dit is ook een GroenLinkszaal! Redactie: Maurits Groen geeft samen met anderen het ‘Supertoffe klimaatboekje’ uit dat vooral op de jongeren is gericht. Met o.a. ‘Nederland over 50 jaar’ dus voor de huidige kids wel degelijk iets om zich mee bezig te houden.
Anita, Tenda, is het klimaat ook het onderwerp voor 2008 het komend jaar, of staat er meer op stapel? Voor Anita zal de WMO, of de Wet Maatschappelijke Ondersteuning centraal staan in haar optreden. Tenda verwacht dat het Duurzaam Bouwen ook in 2008 volop de aandacht moet krijgen.
Hierna was er het optreden van rapgroep Moctu en de afronding van het officiële gedeelte door Ernst.
Daarna was er nog volop de gelegenheid eens na te praten en drinken. En je hart eens uit te storten….
Fer Daalderop