Jongerencentrum Prisma in Schalkwijk begint het onderwerp van een loopgravenstrijd te worden. Daarbij gaat het niet alleen meer om openstelling maar ook om de invulling van het jongerenwerk zelf. Diverse partijen spelen een rol in wat zo ondertussen aardig op een drama begint te lijken.
Allereerst de gemeente zelf die met het failliet van Radius voor zichzelf de goedkoopste oplossing heeft gecreeerd om van een noodlijdende welzijnsorganisatie af te komen die niet in staat bleek om de opgelegde bezuinigingen door te voeren. Onder hoge druk werd in Rotterdam een vervangende instelling, Dock, gevonden die voor ongeveer hetzelfde bedrag de welzijnstaken in Haarlem uit wilde voeren. Het personeel van Radius kwam zonder recht op wachtgeld op straat te staan en dat leidde tot grote consternatie bij zowel de vakbond als de gemeenteraad die een behoorlijke regeling eiste. “Wij laten ze niet vallen” klonk het ondermeer in de raad, die wel door had dat hier niet de meest koninklijke weg werd bewandeld door het college van B&W. Hoewel Dock verplicht werd om het grootste deel van de Radiusmensen over te nemen en dat ook daadwerkelijk deed, dreigden er toch mensen buiten de boot te vallen. Hiervoor werd door de raad een intensief begeleidingstraject afgedwongen waarbij exact gerapporteerd werd hoeveel mensen nog niet aan het werk waren. Alle ex-medewerkers van Radius moesten opnieuw solliciteren bij Dock en kregen om te beginnen een contract van een half jaar aangeboden. Op zijn zachtst gezegd een verslechtering van hun rechtspositie.
Overigens zijn bij de overige welzijnsorganisaties in Haarlem, die wèl de gevraagde bezuinigingen doorvoerden ook mensen (gedeeltelijk) hun baan kwijt geraakt. Over hen maakt echter niemand zich druk.
Dock, dat voor hetzelfde krappe budget alle taken (behalve de peuterspeelzalen) beloofd had uit te zullen voeren zag vanaf het begin weinig heil in het overnemen van Jongerencentrum Prisma in Schalkwijk. Radius heeft wat dat betreft een goed voorbeeld gegeven want een aantal jaren geleden wilde het Prisma ook al sluiten. Ook toen ontstond consternatie en bleef het centrum open op voorwaarde dat de gebruikers, waaronder de Marokkaanse jongeren, het gebouwtje zelf zouden gaan opknappen. Dat gebeurde en dit heeft er mede toe geleid dat de jongeren Prisma als hùn centrum zijn gaan beschouwen.
Een gesloten jongerencentrum in Schalkwijk was wel het laatste wat de raad wilde en het college kreeg de uitdrukkelijke opdracht om Prisma overeind te houden. Hoewel deze boodschap aan Dock werd doorgegeven lukte het maar niet om het centrum weer open te stellen, laat staan om het jongerenwerk weer op de been te krijgen. Gevolg was een steeds meer ontstemde raad die keer op keer het college op de situatie aansprak. Dit leidde tot even vermakelijke als tragische situaties waarin een wethouder de raad ter vergadering en schriftelijk mededeelde dat Prisma weer open was terwijl de Raad tegelijkertijd van alle kanten hoorde dat het centrum nog steeds dicht was. De meest recente ontwikkeling is dat de raad met een motie dreigt om Prisma bij een andere welzijnsinstelling onder te brengen als niet begin maart de zaken goed geregeld zijn. Deze motie kan beschouwd worden als een motie van wantrouwen.
De kwestie concentreert zich vooral op de groep Marokkaanse jongeren die hun centrum beschouwen als een eigen honk. Prisma is (was) echter veel meer; De Wereld, het voormalige Wereldkindertheater gaf er lessen, er werden taallessen gegeven, er was huiswerkbegeleiding er waren computercursussen, en er werden muziek- en sportactiviteiten georganiseerd. Met de sluiting van het centrum kwam hier een eind aan. Toch had Prisma vooral een functie voor de Marokkaanse jeugd. Niet gek als je bedenkt dat allochtone jongeren een groot aandeel van de jeugd in Schalkwijk vertegenwoordigen. In die zin voldeed het centrum juist prima aan de taken waarvoor het jongerenwerk zich in Schalkwijk gesteld zag. Het is dan ook nogal merkwaardig dat B&W meldde dat met de heropening van Prisma een soort nieuw beleid zou worden ingezet: Prisma moest niet alleen een jeugdhonk zijn, er moest ook gewerkt worden aan reïntegratie. De vrijblijvendheid, die Dock en B&W kennelijk veronderstelden moest eraf. Daarmee werd ontkend dat Prisma die bredere functie al hàd. Ernstiger is dat genegeerd wordt dat Prisma een belangrijke stabiliserende rol speelt in de omgang met een groep Marokkaanse probleemjongeren die trouwens maar een deel van de jongeren van prisma uitmaakt. Via Prisma en zijn jongerenwerkers slaagden o.a. politie, justitie, Brijderstichting en het jongerenloket erin contact te onderhouden met deze kansarme jongeren. Via Prisma zijn ze aanspreekbaar en beïnvloedbaar. Zo kan er in ieder geval geprobeerd worden om deze groep op het rechte pad te krijgen of te houden. Iets wat ook de Stichting Vrienden van Prisma voor ogen heeft.
De veranderende houding van B&W en Dock komt erop neer dat juist de belangrijke betekenis van Prisma voor deze (probleem)jongeren verloren gaat. De jongeren zelf zien nu hun Prisma teloor gaan en reageren machteloos door vernielingen aan te richten. Helaas richten ze daarmee voor zichzelf meer schade aan, want hun doel, Prisma open houden zoals het functioneerde, raakt verder uit beeld.
Triest hoogtepunt tot nu toe is dat Dock nu al in de krant beweert dat Prisma helemaal niet bedoeld is voor de jongeren die problemen veroorzaken. Ze zouden (ineens) te oud zijn om onder het jongerenwerk te vallen wat Dock tot zijn takenpakket wil rekenen. B&W steunt deze visie en speelt openlijk met de gedachte om de jongeren waar het om gaat nu gewoon eruit te zetten.Het is bijna cynisch te noemen dat men Prisma wel open wil houden, maar niet voor de groep die vanuit maatschappelijk oogpunt hulp en begeleiding het meest nodig heeft en dat ook al jaren krijgt. Dit harde standpunt van B&W en Dock staat in schril contrast met mededelingen van het college aan de raad dat geprobeerd wordt om in gesprek te komen met de groep waarmee inderdaad nu het contact verloren dreigt te gaan. Veel vertrouwen zal dit bij de jongeren ook niet wekken.
B&W en Dock zouden er beter aan doen om de functie die Prisma vervulde voor met name de Marokkaanse jeugd te erkennen en niet te vluchten voor de problematiek door nieuwe spelregels te formuleren en de schuld aan de Marokkaanse jongeren te geven. Het collectieve gesol van B&W en Dock met Prisma, de veel te lange periode dat Prisma gesloten is en de ontkenning van de belangrijke functie van het jongerenwerk vanuit Prisma, dat zijn de ware redenen waarom het jongerenwerk in Schalkwijk nu op zijn gat ligt.
Lukas Mulder