GroenLinks heeft zich een paar jaar geleden met succes hard gemaakt voor het behoud van het uitstapprogramma voor prostituees. Dit programma werd door het rijk betaald, maar de rijksgelden hielden op en de gemeente heeft er zelf geld voor vrij gemaakt. Binnenkort bespreken we met elkaar of we doorgaan met dit programma of niet. Die discussie is gebaseerd op een evaluatie dat heeft plaatsgevonden. De insteek van het college is dat het teveel geld kost en te weinig oplevert en dat het programma wordt beëindigd. Dat vindt GroenLinks te kort door de bocht en daarom hebben we de evaluatie geagendeerd. Eind oktober of begin november komt dit punt aan de orde in commissie bestuur.
Ter voorbereiding op dat agendapunt heb ik gesproken met mensen van Scharlaken Koord, de organisatie die het uitstapprogramma uitvoert in Haarlem. Hun punt is dat er goed is geïnvesteerd in de relatie met de sekswerkers en dat die relatie zich terugverdient: in 2013 is al meer beroep op hen gedaan dan in heel 2012.
GroenLinks zal alle argumenten doornemen en een standpunt innemen. Uitgangspunt is dat binnen de prostitutie veel sprake is van misbruik, zoals mensenhandel, die aangepakt moet worden.
Bij het gesprek met Scharlaken Koord heb ik gevraagd of ik een keer mee mag lopen met de maatschappelijk werkster. En dat mocht. Ik ben met haar langs de ramen in Amsterdam gelopen. Het was voor mij een vreemde situatie, niet om daar te lopen (ik heb zes jaar in Amsterdam gewoond en een goede vriend van mij woonde op de Wallen), maar omdat het werk dat zij doet mij in eerste instantie een beetje een gevoel gaf ‘jehova-getuige-achtig’ bezig te zijn. En toch is dat niet waar, want zij werkt daar heel respectvol en zeker niet ‘stichtelijk’. Zij zwaait naar de dames, maakt een praatje met ze en loopt door als een dame aangeeft geen interesse te hebben in een gesprek. Dat gaat subtiel en vriendelijk. We hebben met drie dames uitgebreider gesproken.
Eén gesprek was met een dame die slecht Nederlands spreekt en een beetje Engels. Zij is op zoek naar een goedkopere woonruimte in Amsterdam en Scharlaken Koord kijkt of ze haar daarbij kunnen helpen. Vanuit deze insteek (woning) wordt aan het raam gesproken over andere onderwerpen. Er wordt hierbij niks opgedrongen, het gesprek verloopt ontspannen. Er wordt een kaartje van Scharlaken Koord achtergelaten en de vrouw geeft haar telefoonnummer aan de maatschappelijk werkster, zodat ze gebeld kan worden voor een afspraak.
Een tweede gesprek was met een vrouw die al een tijd in Amsterdam werkt. Ze woont in een andere stad en haar kinderen weten niet dat ze dit werk doet. Zij denken dat ze in een massagesalon werkt. Dat heeft ze wel gedaan, maar het was fysiek te zwaar voor haar. In het gesprek voel je dat ze wel iets anders zou willen doen, maar ze weet niet wat en denkt dat het niet realistisch is. Scharlaken Koord heeft aangegeven dat ze samenwerken met Randstad HRS en kunnen kijken naar alternatieven. Of deze boodschap direct ‘landt’ weet ik niet, maar ik merkte wel dat ze de optie niet direct afwees. Het is ook niet zo makkelijk om te zeggen: ik stap op en zoek wat anders.
Het derde gesprek was met een echte Amsterdamse dame. Zij werkt in het Singelgebied, waar volgens haar meer Nederlandse vrouwen werken. De Wallen worden gedomineerd door Oost-Europese vrouwen. Zij heeft hier zelf voor gekozen. Zij weet wat ze wil en kent de weg naar het stadhuis, bijvoorbeeld om te praten over de nadelen van het verplicht registreren bij Kamer van Koophandel. Zij wil van geen stoppen weten want heeft het prima naar haar zin.
Drie totaal verschillende vrouwen met eigen verhalen. Ik heb de indruk dat twee van de drie hier niet vrijwillig in terecht zijn gekomen, maar het beste ervan maken. Wat zij drieën gemeen hebben is dat het de laatste tijd te rustig is. Gevolgen van de economische crisis? Of van het beleid in Amsterdam? Het betekent wel dat sommigen momenteel niet genoeg verdienen om de huur van de kamer te betalen. Dus zij teren in op hun spaargeld. Volgens mij ligt hier een mogelijkheid voor het uitstapprogramma: de dames hebben een extra motivatie om iets anders te zoeken.
Het is mij duidelijk geworden dat bij zo’n uitstapprogramma van groot belang is dat je de wereld van prostitutie kent, weet welke afhankelijkheden er zijn en welke psychische processen een rol spelen.
Ik had graag nog een vierde gesprek gevoerd met een dame die voor het eerst sinds tijden had gesolliciteerd naar een andere baan. Maar tijdens ons rondje langs de ramen had ze een klant. Zo werkt dat. Op een later moment vraag ik het Scharlaken Koord hoe dit verhaal is afgelopen.
Cora-Yfke SIkkema