Het Conceptontwerp Structuurvisie Openbare Ruimte zal de komende jaren de leidraad vormen voor bouwprojecten in de gemeente Haarlem. Hoe gaan we om met het groen, hoe zorgen we voor een goede bereikbaarheid.. Deze visie heeft tot doel daar een richting aan mee te geven. De visie gaat ook gepaard met een tiental zogeheten ‘sleutelprojecten’. Onder andere: De Kennemertunnel(voormalige Maria-tunnel), De Velserboog (verbindingsstuk op de A9) en de zogenaamde vertramming van het Hoogwaardig Openbaar Vervoer. Dit zijn projecten die vele honderden miljoenen euro’s zullen gaan kosten.

Uitgesproken GroenLinks tijdens commissie Beheer+Ontwikkeling, 23 maart

Voorzitter,

GroenLinks is echt verbaasd. Dat we het hier nog over moeten hebben, dat dit serieus wordt overwogen… anno 2017 spreken over een autotunnel die in 2040 zou moeten worden aangelegd. In een tijd waarin we praten over zelfrijdende auto's. Zelfs de Toekomstvisie Haarlem 2040 rept met geen woord over deze tunnel en spreekt in tegenstelling daarvan over mobiliteits-arme werkgelegenheid.

Maar nee, de gemeente Haarlem overweegt een tunnel van E800,- miljoen. Vanaf de Prins Bernardlaan over de Schipholweg onder het Spaarne onder de Haarlemmerhout tot aan de Westelijke Randweg. Een tunnel met een regionaal tintje zodat het verkeer naar Heemstede en Zandvoort door de tunnel kan gaan. Vandaar de naamswijziging..

Waar moet ik beginnen. Het zou de stad autoluw maken. De tunnel trekt juist 7000-9000 extra vervoersbewegingen aan. En daarnaast: willen we anno 2040 echt nog de auto faciliteren? In de wetenschap dat asfalt juist verkeer aantrekt. Maar waarom dan? Vanwege de piekmomenten? Vanwege de files in de spits?

Voorzitter daar is al een uitstekende oplossing voor: De Kilometerheffing. Beprijs het gebruik en niet het bezit. Daarmee haal je 50% van het niet-woon-werkverkeer uit de spits. Die reizen dan een uurtje later. Ik eet mijn hoed op als deze spitsheffing er anno 2040 nog niet is. Kilometerheffing. Dat is de oplossing voor files. Niet meer asfalt.

Overigens dat bedenk ik niet, dat bedenkt GroenLinks niet. Dit zijn uitspraken van de fractievoorzitter van D66; Alexander Pechtold. En dat is niet eens idealistisch. Dat is kosteneffectief. Deze tunnel doet terugdenken aan megalomane projecten in Amsterdam uit de jaren ’60.

 

Voorzitter, mijn grootste worsteling is dat ik naar de SOR kijk en dan dit onderdeel serieus moet nemen. Ik dacht dat we verder waren dan dat. Elektrische fietsen worden de komende 20 jaar steeds vanzelfsprekender waardoor er een simpel alternatief zal ontstaat voor het merendeel van de korte stadsritjes die onder de 7 kilometer zijn.  Helaas trekken we hier conclusies, en ik zei het 2 jaar geleden ook al, op basis van berekeningen van GoudappelCoffeng over verouderde cijfers waarbij vervolgens autonome groei wordt verondersteld. Tja zo veranderd er niets.

Kortom, de tunnel is luchtfietserij. Niet wenselijk. Een voorbeeld van oud-denken. Wij zien niets in het faciliteren van autobezit en -gebruik in 2040 middels een 2 km lange tunnel onder de Hout voor 800 miljoen euro.

Wat blijft er dan over? Nou verrassend veel goeie zaken. Die prima in de periode 2017-2040 uitgevoerd kunnen worden zonder aan zo’n absurde tunnel te denken. Zo is het Duurzaam Mobiliteitsmodel uitstekend. Dit model gaat uit van een prioritering waarbij de voetganger op 1 staat, de fietser op 2 en het openbaar vervoer op 3. We zien hier alleen graag nog een concrete toepassing van. Zelf denken we aan het aanpassen van de verkeerslichten op basis van deze voorkeur. En wat is er eigenlijk met het dynamisch verkeersmanagement gebeurd?

Dan willen we nog een aantal zaken meegeven op het gebied van Fiets, Openbaar Vervoer en Groen:

Fiets

Willen we het fietsgebruik serieus gaan faciliteren? Fietsen veranderd. Mensen fietsen tot op latere leeftijd en we zien steeds meer verschillende snelheden op het fietspad; Wielrenners, elektrische fietsen, bakfietsen.. Daar moeten we onze infrastructuur op gaan aanpassen. Dan dienen we aparte en bredere fietspaden aan te gaan leggen. De officiële term hiervoor is ontvlechten. Dan dienen we als gemeente fietsen ook serieus te nemen en niet langer als extraatje in onze begroting op te nemen via het werk-met-werk maken. De fietsring zoals opgenomen in de SOR is een uitstekende start.

Openbaar Vervoer

We zullen echt moeten gaan lobbyen bij het Rijk, de Provincie en samen moeten werken met de gemeente Amsterdam om hier in de komende decennia in te gaan investeren. We zullen moeten gaan voor een vertramming van het Hoogwaardig Openbaar Vervoer. De directe verbinding met Utrecht over het spoor. De verdubbeling van het spoor. De aansluiting op het metronetwerk van Amsterdam. Daar liggen gigantische winsten in het kader van bereikbaarheid. Gaan we hiervoor lobbyen of wachten we af?

Groen

Notabene het eerste woord van de ondertitel van deze visie; Groen en bereikbaar.

Groen in een stad is cruciaal. Voor de gezondheid, leefbaarheid, tegen fijnstof, tegen hittestress. Haarlem is versteend. Hoe voorkomen we concreet dat we niet nog versteender worden in de nabije toekomst? Hier zijn instrumenten voor te bedenken: een minimumnorm van vierkante meters groen per inwoner, per buurt bijvoorbeeld. Maak inzichtelijk hoe het ervoor staat in een buurt of straat als zich een bouwproject aandient. Dan kan een juiste afweging gemaakt worden.

Tot slot.

Een concreet project wat wel de noord-zuid fietsverbinding verbeterd en al in het IP staat en dus daadwerkelijk gerealiseerd kan worden is de Dolhuysbrug. Deze zien we opeens niet meer terug in de SOR. We zouden deze brug graag wel opgenomen zien. Die lijkt ons namelijk realistischer dan een toekomstige knip op de Kennemerbrug.

De behandeling van de Structuurvisie Openbare Ruimte werd wegens tijdsgebrek afgebroken en zal tijdens de commissie-vergadering van donderdag 30 maart worden voortgezet. Wel bleek tijdens de behandeling op donderdag 23 maart al dat meerdere partijen hun vraagtekens zetten bij de realiteitszin van de visie. Oftewel in hoeverre de benoemde grote projecten ook daadwerkelijk haalbaar zijn. Er gingen stemmen op voor een uitwerking van het door de Fietserbond voorgestelde Plan B; Een Structuurvisie zonder de drie grote infrastructurele projecten (Velserboog, Knip Kennemerbrug, Kennemertunnel).

Robbert Berkhout