Column door Fer Daalderop
Via twee krantenartikelen over het gebruik van stroom en olie, wil ik een lans breken niet meer te spreken over crisis, maar over creatie. Maak van de situatie niet een bodemloze put, maar haal er inspiratie uit en schep je wereld zelf!
Het eerste krantenartikel schetst de sterke daling van het stroomgebruik:
Van onze verslaggever (de Volkskrant 23 mei 2009)
In 2009 wordt afname van elektriciteitsverbruik verwacht met 3,5 procent.
AMSTERDAM Het wereldwijde elektriciteitsverbruik zal dit jaar voor het eerst sinds 1945 dalen.Dit verwacht het Internationale Energie Agentschap (IEA) in een raming die bedoeld is voor de energieministers van de G8-landen, die zondag bijeenkomen.
Volgens het IEA daalt het stroomverbruik in 2009 wereldwijd met 3,5 procent. In de OESO-landen ligt het gemiddelde op 5 procent, aldus de Britse zakenkrant Financial Times, die vrijdag over de raming berichtte.
De elektriciteitsconsumptie is, meer dan olie, een belangrijke maat voor industriële activiteit. Ongeveer driekwart van de daling is toe te schrijven aan verminderde productie. De verkoop van olie is sinds de Tweede Wereldoorlog al een paar keer gedaald, omdat olie gevoeliger is voor het sentiment onder consumenten. 'De cijfers laten zien hoe diep de recessie is waarin we zitten', aldus IEA-econoom Fatih Birol in de Financial Tïmes.
De vraag is natuurlijk of dit zo’n ramp is of juist een zegen voor de mensheid. Want een daling met gemiddeld 3,5% is voor een duurzaam leven niet verkeerd. Er worden dit jaar dan, als de verwachtingen uitkomen, ook heel wat minder CO2 en andere broeikasgassen uitgestoten. Ook zo’n 3,5% neem ik aan. En ook het oliegebruik zal afnemen onder andere doordat mensen minder ver op vakantie gaan met de auto en minder op vliegvakantie. Is dat nu zo’n ramp?
Een ander artikel geeft de nadelige gevolgen van ons (vakantie)vliegverkeer aan:
Nederlander blijft vliegen op vakantieVan onze verslaggeefster Map Oberndorff; 5 juli 2007, bijgewerkt 22 september 2008 (de Volkskrant)
AMSTERDAM - Nederlanders gaan de laatste jaren vaker per vliegtuig naar hun vakantiebestemming, terwijl dit een van de milieu onvriendelijkste vervoermiddelen is. Het CBS maakte woensdag bekend dat in 2006 bij 37 procent van de lange vakanties is gereisd per vliegtuig. In 2002 was dat 30 procent. Het aantal korte vliegvakanties steeg van 10 naar 14 procent. De cijfers van het CBS lijken erop te duiden dat Nederlanders zich weinig aantrekken van schadelijke gevolgen van hun reisgedrag.
Vliegen is relatief het meest vervuilende vervoer, zegt Paul Peeters, lector Duurzaam Vervoer en Toerisme aan de NHTV internationale hogeschool Breda. Peeters verricht onderzoek naar milieugevolgen van toerisme. ‘Een vakantie naar Thailand van twee weken staat gelijk aan de uitstoot van vijf ton CO2,’ stelt hij. Ter vergelijking: het directe energiegebruik van een gemiddeld huishouden – aardgas, elektra en vervoer – is negen ton CO2 per jaar. Volgens Peeters groeit het aantal vliegvakanties wereldwijd gemiddeld 10 procent per jaar. ‘Als het zo doorgaat, verdubbelt het elke zeven tot acht jaar.’
Peeters ziet er weinig heil in klimaatcompensatie. ‘We hebben laten berekenen dat als al het luchtverkeer wordt gecompenseerd met bomen, de ruimte hiervoor in 2050 op is.’ Volgens hem is de enige oplossing het indammen van het vliegtoerisme. ‘Voor het bekijken van walvissen hoef je niet per se naar Nieuw-Zeeland, dat kan ook in Schotland.’
Helaas wordt de crisis door velen alleen maar benaderd vanuit economisch oogpunt. Stap daar nu eens van af en bekijk de situatie veel ruimer. Ook vanuit onze planeet (natuur, ruimte e.d.) en vanuit de mensen (people), die ook de immateriële zaken belangrijk vinden. De ontwikkeling die we nu ondergaan kunnen we dus ook als een zegen zien, waarbij we wel noodgedwongen door een zure appel moeten heen bijten.
Als we deze situatie eens hadden in Haarlem. 3,5% minder elektriciteit en ook zoiets aan olie- en gasgebruik. Dat zou fantastisch zijn. Dan kunnen we ‘Haarlem Klimaatneutraal 2030’ echt nog halen.
Natuurlijk moet er nog wel flink wat gebeuren aan de verdeling van het geld. De graaicultuur moet afgelopen zijn en iedereen (ook in het zuiden) dient een menswaardig bestaan te kunnen leven. Maar dat kan ook.
We zullen alleen wat anders dienen te gaan leven. Simpel wat minder consumeren en wat meer je verdiepen in immateriële zaken. En bij dat ‘immateriële’ kun je simpel denken aan virtuele reizen (bijvoorbeeld met de computer) in plaats van met het vliegtuig naar Verwegistan te gaan. Of iets materiëler zelf dingen te maken (iedereen is kunstenaar) in plaats van alles maar te kopen. Maar ook het onderwijs en de zorg die plaats te geven, die ze verdienen. Iedereen weer in de klas, ook de ouderen. Niet enkel om een vak te leren, maar om kennis op te doen. En over zorg hoef ik het eigenlijk niet te hebben, want in ons land (en heel Europa) is er een toenemende oudere bevolking, die graag wat zorg krijgt.
Dus maak van de ontwikkeling een kans!
Fer Daalderop
Beide getekende illustraties komen uit: ‘Ik zie, ik zie, wat jij ook wel ziet. 150 satirische tekeningen’. Van Arend van Dam uit 1978