Iets over elfen zaterdag 7 juni maken we kennis met onze Nijmeegse collega’s bij het station. Dit zijn onder andere Jan van der Meer, de GL-wethouder van verkeer en natuur & landschap. Noël Vergunst en Hennie Roorda, de fractieleider en degene die ondermeer duurzaamheid doet. Vanuit Haarlem zijn o.a. de fractieleden Lukas Mulder en Tenda Hoffmans aanwezig.

Nijmeegse mobiliteit

Voor we goed en wel op de fiets een rondje door Nijmegen gaan maken vertelt Jan van der Meer iets over fietsbeleid in Nijmegen, de Waalsprinter en de terugkeer van de tram. Nieuwe kansen zijn 'vertramming' van het Hoogwaardig Openbaar Vervoer om snel, comfortabel en concurrerend te zijn ten opzichte van de auto. De Keizerlijn Heijendaal-Waalsprong is het meest kansrijk. Dit wil men al in 2012 realiseren, waarbij men denkt aan doortrekking van de lijn tot in Arnhem. Dit moet dan de tweede railverbinding worden tussen de twee steden. En een tram is een zeer goede investering, zeker als je hem zoveel mogelijk boven de grond laat rijden en flink wat haltes inbouwt.
En dan is er de ‘Snelbinder’. Deze ‘Snelbinder’ is een fietsbrug - ook voor voetgangers - die aan de oude spoorbrug van 1870 hangt en de Waalsprong bij de stad trekt. De brug is maar liefst 350 meter lang, alleen al het stuk boven de Waal. We hebben helaas te weinig tijd om er met de fiets over te gaan, want ook in Haarlem zouden we op deze manier – de hangmethode van een aparte fietsbrug aan bestaande bruggen – veel kunnen doen. En het Spaarne is maar 50 tot 60 meter breed, dus da’s een peulenschil.

Natuurcentrum

We fietsen naar het Waalstrandje, onderweg stoppen we onder de Waalbrug, waar de wethouder iets vertelt over het Natuurcentrum. Op dit punt onder de brug heb je een mooie overgang tussen stad en het landelijk gebied. Zo ontmoeten hier de binnenstad, de Ooijpolder en het stuwwallengebied met bossen én de Waal als de grote rivier elkaar.

Voedsel uit eigen streek

We genieten in de Ooijpolder van een heerlijke lunch met producten uit eigen streek. We zitten lekker in het zonnetje op een Waalstrandje. Tijdens de lunch vertelt Gerard Titulaer iets over Duurzaam gezond, een Nijmeegs initiatief om het gebruik van streekproducten in Nijmegen te promoten. Zij richten zich op een integrale, grensoverschrijdende vermarkting van het landelijk gebied in de regio Nijmegen-Kleef en Kevelaar-Bergen met als centrale thema’s of de kernwaarden:
1. Groen (natuur en landschap)
2. Gezondheid (gezond voedsel en een gezonde leefomgeving)
3. (lekker) Eten (gezonde en eerlijke producten uit de eigen regio en duurzame voedselproductie)
4. Cultuur(historie)
5. Duurzaam
Hierbij gaat het om het creëren van meerwaarde voor agrarische producten en diensten uit de regio, onder meer door koppeling aan gebiedskwaliteiten en vorming van nieuwe ketens. Ecologie en economie op nieuwe wijze marktgericht met elkaar verbinden is daarbij een wezenlijke maatschappelijke en economische uitdaging.

Kadernotitie Klimaat

De Raadswerkgroep ‘Klimaat’ heeft een stuk geschreven: Kadernotitie Klimaat, een goed klimaat voor veranderingen. Hennie Roorda vertelt in het kort iets over. In het stuk, dat op de site van Nijmegen staat, komen ook dingen naar voren die wij bij ons Haarlem Klimaatneutraal 2030 goed kunnen gebruiken. Hennie noemt vol enthousiasme dat de nota door een raadsbrede groep is geschreven van VVD tot aan SP. Dit had als groot voordeel dat het ook echt een gezamenlijk stuk is geworden en daardoor in de raad kon komen. En de aanvankelijke scepsis bij bepaalde partijen keerde om in een goede samenwerking en de wil om er ook samen uit te komen. Deze opzet is wellicht ook iets voor de Haarlemse politici, want samen iets tot stand brengen, is sterk bindend!

Dakthermografie

Tenslotte hield Jan van der Meer tijdens de lunch een praatje over de ‘dakscan’s. Nijmegen heeft als eerste gemeente in Nederland het energieverlies van daken in kaart gebracht door dakthermografie. Met een infrarood camera wordt de temperatuur van de dakoppervlakken bepaald. Temperatuurverschillen kunnen duiden op energieverlies via het dak. De opnamen zijn vanuit een vliegtuig gemaakt om een goed beeld van de daken te krijgen. De opnamen van vijf wijken zijn een pilot. Naar schatting gaat bij gebouwen 30% van de warmte verloren via het dak. Met een thermografiebeeld is direct zichtbaar welke daken weinig óf veel warmte verliezen en of het zinvol is om maatregelen te nemen. Er is een campagne gestart die zorgvuldig energiegebruik promoot.

Na de weldadige lunch en de stroom aan informatie, is het weer tijd om zelf actief te worden en weer op de fiets te klimmen. We gaan via de Benedenstad, ooit het energieke centrum van de stad naar Nijmegen-West.

Waalfront

Noël Vergunst, de fractievoorzitter vertelt over het Waal-front. Op de plek waar nu nog bedrijvigheid heerst en grote fabrieken zijn gehuisvest, zal op termijn een hoogstedelijke woonwijk verrijzen, prachtig gelegen aan de Waal. Ondanks dat er vrij compact gaat worden gebouwd op deze plek, is het groen nadrukkelijk aan het plan toegevoegd. Midden in het plangebied komt een groene scheg te lopen, waardoor voor veel bewoners van de nieuwe wijk het groen op loopafstand komt te liggen. Deze scheg sluit aan op het historische Fort Krayenhoff dat weer zichtbaar gemaakt zal worden en een groene invulling krijgt. Daarmee voegen ze niet alleen groen maar ook cultuurhistorie toe aan deze nieuwe woonlocatie aan de Waal. Belangrijk bij de ontwikkeling van het plan was ook het feit dat de naastliggende wijk weinig openbaar groen heeft en dus baat zal hebben bij het nieuwe groen in het Waalfront.
De restwarmte van Electrabel en ARN iets verder op willen ze gebruiken als stadswarmte. Het Waalfront en wellicht ook woningen in de Waalsprong kunnen zo verwarmd worden.

Binnenstadsservice.nl

Iets verder in Nijmegen-West bezoeken we de ‘Binnenstadsservice.nl’ een Nijmeegs initiatief voor duurzame binnenstadsdistributie. Birgit Hendriks de coördinator van de stadsdistributie legt ons uit waarom dit concept wel kan werken. Want er zijn op dit gebied al talrijke ideeën geprobeerd, maar geen werkt echt. Zij werken vanuit de ondernemers, dus van onderaf. Vanaf dit distributiecentrum worden transporten van en naar de stad centraal en efficiënt aangestuurd. Deze nieuwe vorm van distributie, bedacht door de winkeliers zelf, zou een alternatief kunnen zijn voor venstertijden en een milieuzone. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat, de Provincie Gelderland en de gemeente Nijmegen omarmen dit initiatief vanwege het verbeteren van de bereikbaarheid en de leefkwaliteit in de binnenstad. Nu krijgt het distributiecentrum nog voor een klein jaar subsidie van een ton. Daarna moet zij zichzelf bedruípen.

Stadsbrug

De nieuwe stadsbrug over de Waal takt aan op bestaande infrastructuur waardoor deze laatste opnieuw tegen het licht wordt gehouden. Dergelijke kansen grijpen ze aan om ook het groen op zo'n plek te versterken of te verbeteren. Bij de stadsbrug speelt vooral het aspect luchtkwaliteit een grote rol omdat deze brug natuurlijk veel verkeer gaat verwerken. De op de brug aansluitende Energieweg zal daarom een groene aankleding krijgen vanwege fijnstof en NOx belasting. Ook park West, dat ligt ten oosten van de Energieweg, speelt een bufferende rol naar de naastliggende industriegebieden. Dit park bestaat uit meerdere groengebiedjes waar in de loop van de tijd groene plekken aan zijn toegevoegd waardoor het steeds meer één geheel wordt.

Groen tegen klimaatverandering

We houden halt bij het wijkcentrum Titus Brandsma in Nijmegen-West. Jan vertelt over 'Groen als middel tegen klimaatverandering, waterberging en fijnstof... .. Heel veel informatie is opgenomen in een speciale uitgave van het blad ‘Groen’, vakblad voor ruimte in stad en landschap, nr. 5, mei 2008. Hierin wordt ingegaan op:
Nijmegen, groene stad aan de Waal. Het gaat over ‘Het is groen en het’. Vervolgens volgen er achter de stippellijn zaken als: … groeit in Nijmegen, ... bevordert de gezondheid, ... is goed voor de sociale cohesie, .... zorgt voor schonere lucht, ... geeft verkoeling en isolatie, ... helpt mee bij het vasthouden van regenwater, ... is puur natuur, ... maakt de stad mooier. Dus als je meer over zo’n onderwerp wilt weten, wat je dus kunt doen om een groene stad te krijgen, lees dan de artikelen in dit blad of informeer in Nijmegen bij de wethouder of iemand anders (van GroenLinks). Dus fractieleden van Haarlem, grijp die kans en maak ook van Haarlem een groene stad. Hieronder enkele zaken waarover Jan zaterdag ons vertelde.

Groene Allure in de binnenstad

De gemeente Nijmegen besloot vorig jaar het groen in de binnenstad een stevige impuls te geven. Grote delen van het centrum zijn de laatste jaren opgeknapt, maar afgezien van het inpassen van monumentale bomen in deze projecten en een opknapbeurt van het beroemde Kronenburger Park is er weinig aandacht geweest voor het verfraaien van de stad via begroeiing. En de huiskamer, de binnenstad kan wel wat extra bomen, bloemen en planten gebruiken. Nijmegen staat bekend om de mooie natuur rondom de stad maar daar zie je niet veel van terug ín de stad.

Geveltuinen

Bij de herinrichting van straten wordt nadrukkelijk gekeken naar het inpassen van bomen en korven van waaruit klimplanten langs winkelgevels omhoog kunnen groeien. Een beetje Guerrilla Gardener activiteiten? Ook treedt men in overleg met de eigenaren van een pand op een prominente plek in de binnenstad om te kijken of ze hun schoorsteen kunnen laten begroeien. Deze 'groene’ schoorsteen zou als inspirerend voorbeeld kunnen dienen van hoe je een versteende hoek van de stad kunt opfleuren. Eind april heeft Nijmegen een groenmarkt gehouden, waarmee ze bewoners en bedrijven in de binnenstad willen mobiliseren om zelf ook aan de slag te gaan met groen. Toch zie je dat mensen hier en daar nog koudwatervrees hebben. Mensen zijn bijvoorbeeld bang dat, als ze met klimop aan de slag gaan, hun muur eraan gaat. Maar als je de juiste materialen en plantsoort gebruikt, hoef je daar helemaal niet bang voor te zijn.

Terrasje en bier. . .

Naar de Grote Markt, naar een terrasje waar we nog wat bijpraten over onze ervaringen van Haarlem en Nijmegen. Tenda en Lukas vertellen dat ze veel hebben opgestoken van hetgeen ze in Nijmegen hebben gezien. Juist door dingen in het echt te zien, krijgen ze een goede indruk of zoiets ook voor Haarlem mogelijk is. Zoals de 'Binnenstadservice.nl' en het 'Groen tegen klimaatverandering'. Zij denken er aan om dit soort concrete punten, uiteraard in een Haarlems jasje, te gebruiken bij de komende 'Kadernota', die in juni in de raad besproken
wordt. De Nijmeegse politici hadden wellicht wat meer over de Haarlemse politiek willen weten, maar dat kunnen ze het beste doen, als zij met een groepje naar Haarlem komen. Ze krijgen al vast het boekje: 'Op naar een duurzaam Haarlem'. Dus bij deze een uitnodiging om in 2009 naar Haarlem te komen en dan de Haarlemse zegeningen te zien, zoals de aardgasbus.

Na nog een biertje, gingen de laatste Haarlemmers weer terug naar 'huis'.

Fer Daalderop