Voorzitter,

Wat is het toch fijn om in Haarlem te wonen. Om te wonen in een stad waar we vol inzetten op het tegengaan van klimaatverandering, vergroenen centraal staat en we staan voor sociale rechtvaardigheid. Kortom, waar we kiezen voor concrete resultaten. Actie centraal! Dit bond ons ruim 3 jaar geleden met vier andere partijen aan het coalitieakkoord Actie!

En Actie! Zien we overal om ons heen. Zo stond recent tot twee keer toe meer dan 100.000 mensen op het malieveld om een rode lijn te trekken tegen het genocidaal geweld in Gaza. Actie die we 500 meter verderop van het Malieveld, in de 2e kamer niet terugzien. Het enige afgeronde dossier in 11 maanden kabinet Schoof is haar eigen val geweest. Extreem succesvol in falen dus. Maar eerlijk is eerlijk, liever in oktober weer verkiezingen dan nog een dag langer de desastreuze plannen van de bende van Schoof.

Ik heb het hier al eerder gemeld en ook nu weer geldt, het zijn de gemeenten en lokale politici die de problemen van dit land zo goed als mogelijk proberen op te lossen.

Energietransitie – Kiezen voor versnellen in plaats van vertragen

Terwijl Den Haag het Nationaal Klimaatfonds op de tocht zet, moeten wij in Haarlem juist versnellen.

Dat betekent investeren in isolatie, vooral in buurten waar mensen nu in tochtige huizen wonen en hoge energierekeningen betalen. Het betekent het uitbreiden van warmtenetten, het stimuleren van zon op dak, en het eerlijk verdelen van de lusten en lasten van de energietransitie. Daarbij vragen we het college om zoveel mogelijk als gemeente de regie te houden, bij geothermie bijvoorbeeld. We willen dat niemand achterblijft – ook huurders, ook mensen met een smalle beurs. We kijken uit naar de uitvoering van de vorige week aangenomen motie Wijkaanpak energietransitie.

Circulaire economie – kiezen voor sociale en duurzame plannen

Een goed voorbeeld hiervan zijn circulaire schoolgebouwen. Grondstoffen zijn eindig, nieuwe grondstoffen delven kost vaak veel energie en daarom werken we toe naar een circulaire economie. Daarbij hebben we komende jaren 130 miljoen nodig voor nieuwbouw en renovatie van onze schoolgebouwen. We komen dus geld tekort. College, om deze twee problemen samen aan te pakken is twee weken geleden de circulaire restwaarde methodiek gelanceerd door onder andere het Ministerie van OCW en invest NL. Door circulair te ontwerpen en in de aanpak de financiele circulaire restwaarde mee te nemen, leidt dit tot lagere kapitaallasten en financieringslasten. Zo bouwen we én circulair én in potentie meer schoolgebouwen. We vragen het college hier kennis van te nemen en een reactie te geven.

Een motie waar ook duurzaam en sociaal samenkomt is motie 21, aanjaagregeling sociale woningbouw van oa pvda. Met deze motie stellen we weer een bedrag beschikbaar om de sociale woningbouw te blijven aanjagen, maar ook om aan te sluiten bij het MRA houtbouwpact 2025-2030 om veel meer te bouwen met natuurlijke materialen.

Natuur en klimaatadaptatie – kiezen voor bouwen mét, niet tégen de natuur

Want voorzitter, de natuur is geen luxe. Het is onze bescherming. Tegen hitte, droogte, extreme buien – de gevolgen van klimaatverandering zijn nú merkbaar. We kunnen niet langer bouwen alsof de natuur zich aanpast aan ons. Waar vroeger code oranje in juni vooral betekende dat het Nederlands elftal op een eindronde stond te voetballen, wordt er nu mee gewaarschuwd voor extreme hitte. College, GroenLinks wil dat Haarlem ook goed voorbereid is op langdurige hitte. Hoe staat het met het Haarlemse hitteplan? Denk in dit plan aan het creëren van voldoende schaduw, maar ook aandacht voor verzorgingstehuizen, schoolgebouwen en kinderopvanglocaties. Blijf kijken naar wat we als gemeente zelf kunnen doen, maar help ook Haarlemmers in wat ze zelf kunnen doen om hun woning en woonomgeving leefbaar een aantrekkelijk te houden.

GroenLinks kiest voor meer groen in de wijken, het afkoppelen van regenwater en ruimte voor bomen en biodiversiteit. En het betekent keuzes durven maken.

Daarom dienen we de motie “Koudenhorn opnemen in het investeringsplan” in, samen met PvdA, AP en D66. De herinrichting van het Koudenhorn moet niet op de plank blijven liggen. Dit is een kans om een versteende plek te vergroenen, te verduurzamen en écht terug te geven aan de stad. Sloop die Circuit Zandvoort achtige bocht aan het Spaarne en maak er een mooie wandelroute van.

We vragen het college in motie 18, samen met PvdA, D66 en Actiepartij om:

Project Koudenhorn op te nemen in het gemeentelijk investeringsplan en daarbij zo spoedig mogelijk te starten met de voorbereidingen voor de planvorming. Hierbij staat cocreatie en het samen oppakken met de wijkwerkgroep centraal.

Als uitgangspunten dienen:

  • Zorg ervoor dat doorgaand verkeer van noord naar zuid langs het Spaarne niet meer mogelijk is;
  • Versmal de huidige asfaltweg van Koudenhorn en Donkere Spaarne en vervang grijs voor groen;
  • Creëer een aantrekkelijke wandelroute langs het Spaarne;
  • Verbeter de verkeersveiligheid in het gehele gebied en neem daar specifiek ook de situatie van auto- en fietsverkeer rond de Appelaargarage/ Teylersmuseum in mee.

Ook dienen we verschillende moties mede in waar vergroenen centraal staat, zoals motie 23 vergroenen Marsmanplein of motie 9 voltooi de vergroening van Haarlemse schoolpleinen.

Openbare ruimte – kiezen we voor leefbaar, sociaal en inclusief

De openbare ruimte is waar Haarlem samenkomt. We kiezen voor wijken waar kinderen kunnen spelen, ouderen kunnen wandelen, en iedereen zich welkom voelt. Komende jaren kunnen we hier met het mobiliteitsbeleid en parkeerbeleid echt mee aan de slag.

Daarom zetten we in op speelruimte. Speelplekken zijn geen bijzaak. Ze zijn belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen én voor sociale samenhang in buurten. Met twee moties vragen we om structurele aandacht en een inhaalslag voor kwalitatieve, inclusieve speelplekken.

In motie 20 vragen we samen met PvdA, AP, CDA en OPH het college:

  • Voor eind 2025 met een nieuw, eenduidig speeltuinbeleid te komen, waarin:
  1. De financiële verantwoordelijkheid voor de controle, het (groot) onderhoud, afschrijving en vervanging van speeltoestellen bij de gemeente wordt belegd zodat de basiskwaliteit van de speeltuinen op orde blijft;
  2. De speeltuinverenigingen enkel verantwoordelijk worden gehouden voor eventuele extra activiteiten of het toevoegen van extra speeltoestellen bovenop de vastgestelde basisvoorzieningen die vanuit de gemeente verzorgd worden.
  3. De speeltuinverenigingen subsidie ontvangen die hen in staat stelt om activiteiten te organiseren voor de buurt die voor alle kinderen toegankelijk zijn, ongeacht of zij hiervoor kunnen betalen, waarbij wordt ingezet op ruime openingstijden, ook in weekenden en tijdens schoolvakanties.
  • Om een jaarlijkse adequate reservering voor uitvoer van dit beleid integraal af te wegen bij de programmabegroting;

In motie 17 vragen we ook samen met PvdA, AP, CDA en OPH het college:

  • De inventarisatie naar de huidige staat van onderhoud van Haarlems 16 speeltuinen af te ronden, inclusief een inschatting van de noodzakelijke kosten om al deze speeltuinen op basispeil te krijgen;
  • Voor de Programmabegroting 2026-2030 een voorstel aan de raad voor te leggen voor het opnemen van herstel van de speeltuinen
  • Waar sprake is van noodzakelijke vervanging van een defect toestel, voor een toegankelijk speeltoestel te kiezen ter verbetering van de inclusiviteit van de speeltuinen

En ja, zelfs de kerstmarkt is een politieke keuze. Wat voor stad willen we zijn in de donkere maanden? De huidige markt is gericht op massa, commercie en toerisme. Wat GroenLInks betreft stoppen we daarom zo snel mogelijk met het zelf organiseren en financieren van de kerstmarkt. Daarom dienen we amendement 3 over de kerstmarkt van harte mede in.  

Sociale rechtvaardigheid – kiezen we voor de rechten van het kind

Stichting Leergeld helpt kinderen in armoede om mee te doen aan sport, school, cultuur. Daarbij helpen ze ook gezinnen met financiele zorgen. Juist nu is dat belangrijker dan ooit. Daarom dienen we de motie “Gelijke ondersteuning voor kinderen, ook via stichting leergeld in, samen met PvdA, AP en CDA” in.

Wij verzoeken het college:

  • Om incidenteel, voor de duur van anderhalf jaar tot en met december 2027, de inkomensgrens van de regeling van Stichting Leergeld eveneens te verhogen naar 150% van het sociaal minimum;
  • Deze verhoging te dekken uit de reserve minima;

Tot slot:

Waar Den Haag zich terugtrekt, zetten wij een stap naar voren. Haarlem laat zien dat het anders kan en dat je als overheid wél kunt overgaan op actie.

GroenLinks blijft zich inzetten voor een groene, eerlijke en leefbare stad. Dank u wel.