De gemeente staat Saplaza toe bij de Veerplas te bouwen zonder vergunning. Er wordt een brief gestuurd waarin wordt gemeld dat de bouw illegaal is maar dat er niet opgetreden zal worden. Bezwaarschriften zijn op onverklaarbare wijze verdwenen.
De pas geopende verswinkel Marqt aan de Gedempte Oude Gracht is geopend zonder de vereiste vergunningen. Wethouder Nieuwenburg verklaart dat er niks kan gebeuren en dat de gemeente wel vaker bouwen zonder vergunning toestaat. We kunnen niet alles handhaven is zijn argument.
De praktijk is kennelijk anders dan het beleid aangeeft. Het handhavingsprogramma 2008 van de gemeente spreekt over de geloofwaardigheid van het bestuur, het gevoel van veiligheid van de burger en de leefbaarheid in de stad. Er moet sprake zijn van een "doorzichtig, consequent en solide handhavingsbeleid"
Saplaza en Marqt tonen aan dat er van consequent en solide beleid geen sprake is. Doorzichtig is het ook niet want beide gevallen moesten door de gemeenteraad boven water worden gehaald. Zij zijn het topje van een ijsberg. Natuurlijk kan de gemeente niet alles handhaven.
De hoeveelheid regels, vergunningen, verordeningen, maatregelen en wetten is simpelweg te groot. En het is ook niet wenselijk dat er op elke hoek een politieagent staat om ons fietsachterlicht te controleren. Maar door alleen maar te roepen dat er nu eenmaal niet aan alles de hand kan worden gehouden blijft onder tafel dat Haarlem zo langzamerhand een probleem heeft met handhaving. Reorganisaties, bezuinigingen, personeelstops hebben bepaald niet bijgedragen aan de geloofwaardigheid van het bestuur en de leefbaarheid in de stad. Gebrek aan capaciteit wordt de gebrekkige handhaving genoemd. Van de weeromstuit reageert het bestuur met het stellen van "prioriteiten". Helaas worden die prioriteiten bijna elk jaar weer gewijzigd zodat ingezette acties die langer dan een jaar duren plotseling worden afgebroken. Volgend jaar wordt het beleid opnieuw gewijzigd en komt er een zogenaamde kadernota omdat het inzicht is doorgedrongen dat je niet jaarlijks de focus van handhaving kan verleggen.
Afspraken en vergunningen moeten worden gehandhaafd, anders vervagen zij en bieden zij geen houvast meer. Dit principe wordt van links tot rechts onderkend.
Om bijvoorbeeld de kwaliteit van de zo schaarse open en groene ruimte in Haarlem te bewaken is het essentieel dat erop wordt toegezien dat bepalingen in bestemmingplannen worden gehandhaafd over een reeks van jaren. De (lokale) overheid kan niet anders dan volhouden dat alle regels moeten worden nageleefd. Ook al is de praktijk anders. Zodra de overheid verklaart dat zij de regels selectief of slechts ten dele handhaaft ontstaat er rechtsongelijkheid en verliest zij aan geloofwaardigheid. Haarlemmers zijn dan ook niet meer aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid.
Lukas Mulder