Tijdens de raadsvergadering van 18 mei 2006 dient GroenLinks Haarlem een motie in waarin het college van B&W wordt opgedragen geen UMTS-masten te plaatsen op gebouwen die het eigendom zijn van de gemeente Haarlem.
Uit een onderzoek van TNO COFAM van eind 2003 bleek al dat kortstondige blootstelling aan de straling van GSM of UMTS statistisch significante effecten had op het cognitieve functioneren van de proefpersonen. Er werd ook gevonden dat het significante nadelige effecten heeft op het welbevinden. Dit omvatte onder meer duizelig of misselijk worden en pijn op de borst krijgen. Aan de hand van de uitkomsten van dit onderzoek zijn door de Gezondheidsraad geen maatregelen genomen, omdat één onderzoek onvoldoende bewijs zou opleveren. Ook vroeg de Gezondheidsraad zich af of een effect op het welzijn ook een effect geeft op de gezondheid. Volgens de definitie van de World Health Organisation maakt welbevinden echter wel degelijk deel uit van gezondheid. Om toevalligheden verder uit sluiten, werd door de Gezondheidsraad een vervolgonderzoek geadviseerd en dat is inmiddels voltooid in Zwitserland. De resultaten worden spoedig bekendgemaakt.
Maar deze onderzoeken zijn niet de enige bron waaruit signalen komen dat de straling veroorzaakt door UMTS, GSM en ook draadloze huistelefoons (DECT) nadelige effecten hebben voor de volksgezondheid.
In het Freibürger Appel hebben meer dan duizend Duitse artsen hun grote bezorgdheid geuit over de gezondheid van hun medemensen. In hun praktijk zien ze een sterke relatie tussen diverse ziekten en chronische aandoeningen en de blootstelling aan straling. Regelmatig zien ze dat onbehandelbare klachten en ziekten verdwijnen wanneer de stralingsblootstelling sterk verminderd wordt. Vooral bij leer-, concentratie- en gedragsstoornissen, bloeddrukafwijkingen, hartritmestoornissen, hartinfarcten, beroertes bij steeds jongere mensen, hersendegeneratieve aandoeningen, epilepsie en kanker zien zij een relatie. Ook klachten die vaak als psychosomatische storing afgedaan kunnen worden zoals hoofdpijn, migraine, chronische vermoeidheid, innerlijke onrust, slapeloosheid, moeheid overdag, oorsuizingen, gevoeligheid voor infecties, zenuw- en andere onverklaarbare pijnen, lijken vaak bij chronische blootstelling aan straling op te treden.
De Oostenrijkse artsenvereniging zou het liefst een verbod zien op mobiele telefoons voor kinderen. Uit een enquête door de universiteit van Bern blijkt dat 61% van de geïnterviewde Zwitserse artsen van mening is dat een relatie bestaat tussen gezondheidsklachten en blootstelling aan hoogfrequente elektromagnetische velden.
In Nederland blijft de overheid echter stellen dat er geen aanwijzingen zijn voor nadelige gevolgen van de straling op de gezondheid. In afwachting van de resultaten van het Zwitserse onderzoek neemt de overheid geen maatregelen en dat terwijl UMTS masten als paddenstoelen uit de grond schieten. De gemeente heeft een zorgplicht daar waar het gaat om de gezondheid en het welzijn van de Haarlemmers. De fractie van GroenLinks Haarlem dient op de raadsvergadering van 18 mei 2006 dan ook een motie in waarin het college van B&W wordt opgedragen geen UMTS masten meer te plaatsen op gemeentelijke gebouwen. Ondanks dat dit slecht een kleine reductie betekent van de hoeveelheid masten, geeft de gemeente daarmee een duidelijk signaal dat ze een voorbeeldrol vervult en de gezondheid van Haarlemmers serieus neemt.
Laten we lessen leren uit het verleden. Voor de schadelijkheid van zowel roken als asbest op de gezondheid waren in 1950 al zeer sterke wetenschappelijke aanwijzingen. Toch heeft het nog tientallen jaren geduurd voordat de overheid, wellicht uit economische motieven, deze schadelijke effecten heeft onderschreven en actie ondernam. Een meer recent voorbeeld zijn de schadelijke effecten (OPS) van oplosmiddelen waar onder meer schilders, drukkers, autospuiters en tapijtlijmers mee te maken hebben. Langdurige blootstelling aan deze middelen kan uiteindelijk zelfs leiden tot dementie. Hiervoor waren in de jaren tachtig al aanwijzingen, maar ook in deze sector is de overheid pas de laatste jaren serieus gaan kijken welke maatregelen nodig zijn. Voor de schadelijke effecten van de straling van UMTS masten zijn volgens de fractie van GroenLinks momenteel voldoende aanwijzingen om zeer terughoudend op te treden met het plaatsen ervan.
Anita de Jong en Sander van Schagen