De bespreking begon met een oproep van mevrouw de Vries van demonstratienetwerk Haarlem, een lokale groep die zich inzet voor de landelijke campagne Right to Protest van Amnesty International. Het netwerk heeft een analyse gedaan van demonstraties in Haarlem, en gaf aan dat er positieve ervaringen waren, maar ook knelpunten.

De inspreker stelde: “In onze analyse vinden we veel terug dat te herleiden is tot een achterliggende hoofdgedachte die gericht is op het vermijden van risico’s. Hierbij wordt er veel met de veiligheidsbril naar demonstraties gekeken en te weinig uitgegaan van vreedzaam protest. Zo worden er soms beperkingen opgelegd die niet altijd noodzakelijk of proportioneel zijn. Veel demonstranten geven aan dat ze graag een meer open houding van de gemeente zouden willen zien, meer ondersteuning en meer mogelijkheden tot gesprek en evaluatie.”

In het debat dat volgde benadrukten alle partijen en ook de burgemeester hoe belangrijk zij het demonstratierecht vinden. Maar op een paar punten lopen de meningen uiteen.

Zoals het demonstreren in een winkel. Dat is wel een toegankelijke, maar niet een publieke ruimte. Als je daar toch gaat demonstreren en je blijft, terwijl de eigenaar wil dat je weggaat, is dat lokaalvredebreuk, volgens onder andere het CDA. Ook burgemeester Wienen vindt dat hij dan mag optreden en de last onder dwangsom vond hij een effectief instrument, want de demonstraties in winkels stopten.

De fractie van GroenLinks vindt, samen met de Partij voor de Dieren, dat een demonstratie best mag schuren, ook als die in een winkel plaatsvindt. Zo lang de demonstranten vreedzaam zijn en geen mensen lastig vallen, zien wij geen noodzaak om in te grijpen. Maar welke middelen een burgemeester mag gebruiken om zo’n demonstratie te beëindigen, ligt nu bij de rechter in hoger beroep. We wachten af.

Een ander verschil van inzicht was of Haarlem het Manifest Demonstratierecht van Amnesty moet ondertekenen. Dit manifest volgt op het Amnesty rapport ‘Demonstratierecht onder Druk’ waarin duidelijk staat beschreven wat de nationale en internationale kaders zijn van het demonstratierecht en op welke punten Nederland daar momenteel in tekortschiet.

GroenLinks is voorstander van ondertekening van het manifest, maar zoekt nog naar breder draagvlak. De komende tijd zal er verder worden gesproken met de burgemeester, het demonstratienetwerk en verschillende fracties om te kijken of het draagvlak voor ondertekening van het manifest vergroot kan worden.

*De schriftelijke vragen genoemd in de introductie vind je hier.