Aan het aannemen van het initiatiefvoorstel ging een behoorlijk traject vooraf. Janneke Barten (raadslid GroenLinks) was penvoerder van het voorstel en deed in 2023 een onderzoek naar lokale ontgroei initiatieven. Daaronder schaarde zij zowel profit als non-profit initiatieven die ‘zorgen voor een afname van economische activiteiten die schade toebrengen aan mensen en aan de leefomgeving en die bijdragen aan herstel van het ecosysteem en het sociale welzijn.’ Denk bijvoorbeeld aan tweedehands winkels, repair cafe’s, of kledingruilbeurzen die zorgen dat mensen minder nieuwe spullen kopen. Of aan stadslandbouw, energiecoöperaties of impact ondernemers. Het zijn bijna altijd initiatieven die zowel een duurzame als een sociale impact hebben.

Op dat onderzoek volgde het plan voor een initiatiefvoorstel met concrete aanbevelingen om dit soort initiatieven, waarvan er in Haarlem tientallen zijn, nog meer te steunen vanuit de gemeente. Er werd samenwerking gezocht en gevonden met 5 andere politieke partijen. Samen organiseerden zij in 2024 een brainstorm in de Pletterij waarbij circa 30 initiatieven aanwezig waren en hun ervaringen en ideeën deelden.

En in april dit jaar organiseerden GroenLinks en de PvdA het politiek café Verandering van Onderop waarin het belang van lokale initiatieven als voedingsbodem voor verandering werd besproken.

Veel ideeën kregen een plek in het initiatiefvoorstel. Zo gaven beginnende initiatieven aan dat het niet altijd makkelijk is om een weg te vinden in de gemeentelijke organisatie. Netwerken waar initiatieven elkaar kunnen ontmoeten zijn belangrijk, de online informatie (zoals het platform Haarlem Link) moet goed op orde zijn en initiatiefnemers kunnen op weg geholpen worden door training. De Haarlemse ‘initiatievenmakelaar’ die is aangesteld draait overuren om dat allemaal voor elkaar te krijgen en hierin zal meer worden geïnvesteerd. Ook komt er binnenkort voor het eerst een subsidieprogramma voor circulaire initiatieven, en kunnen kleine duurzame initiatieven een beroep doen op de subsidieregeling voor kleinschalige bewonersinitiatieven.  

Een ander belangrijk aandachtspunt is dat er genoeg locaties voor initiatieven moeten zijn. De gemeente heeft zo nu en dan tijdelijke panden of grond waar initiatieven gebruik van kunnen maken, maar het was soms niet duidelijk hoe de toewijzing tot stand kwam. Daarom wordt er nu een website ontwikkeld waarop dit soort informatie beter bekend wordt gemaakt. Ook wordt er onderzocht wat de behoefte is aan permanente locaties voor initiatieven en of de gemeente daar meer in kan betekenen.

Het voorstel concludeert: “Initiatiefnemers uit de stad zijn met hun creativiteit, doorzettingsvermogen en gedrevenheid een bron van inspiratie. Wanneer Haarlemse initiatiefnemers de gemeente steeds meer als bondgenoot aan hun zijde vinden bij het bereiken van hun duurzame en sociale doelen, is dit voorstel geslaagd.”

Het initiatiefvoorstel Duurzame Initiatieven Versterken (agendapunt 22): Vergadering Raad 19-06-2025 Gemeente Haarlem

Het onderzoek Ontgroei in de Praktijk – lokale initiatieven in Haarlem: Ontgroei in de praktijk – lokale initiatieven in Haarlem

GL-PvdA Politiek Cafe – Verandering van onderop: Politiek café: Verandering van onderop, onze beste kans in de Pletterij in Haarlem